Phan Thị Vàng Anh sau nhiều năm vắng bóng trên văn đàn, đã tái ngộ công chúng bằng tập truyện ngắn có cái tên lắt léo ‘Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)’.
Phan Thị Vàng Anh là con gái út của nhà thơ Chế Lan
Viên và nhà văn Vũ Thị Thường. Phan Thị Vàng Anh tốt nghiệp Trường Đại học Y Dược
TP.HCM, nhưng không hành nghề thầy thuốc. Phan Thị Vàng Anh được biết đến với
phong cách viết tinh tế, sâu sắc và thường khai thác những khía cạnh đời thường
của cuộc sống.
Tác phẩm đầu tay của Phan Thị Vàng Anh, tập truyện ngắn
“Khi người ta trẻ” xuất bản lúc 25 tuổi, đã gây tiếng vang lớn và được dịch, xuất
bản tại Pháp với tên "Quand on est jeune". Ngoài ra, Phan Thị Vàng
Anh còn sử dụng bút danh Thảo Hảo để viết tản văn và phê bình nghệ thuật trên báo
chí
Phan Thị Vàng Anh đã nhận được nhiều giải thưởng văn học,
trong đó có Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1993 cho tập truyện ngắn “Khi
người ta trẻ” và Giải thưởng của Hội Nhà văn Hà Nội năm 2007 cho tập thơ “Gửi
VB”.
Nổi tiếng thuở thơ ấu với bài thơ “Hôm nay trời nắng
chang chang/ Mèo con đi học chẳng mang thứ gì/ Chỉ mang một cái bút chì/ Và
mang một mẩu bánh mì con con”, Phan Thị Vàng Anh tiếp tục ghi dấu ấn với tập tản
văn “Nhân trường hợp chị thỏ bông”. Dù không viết quá nhiều và chỉ viết những
tác phẩm ngăn ngắn nho nhỏ, mỗi sáng tác của Phan Thị Vàng Anh đều khẳng định dấu
ấn riêng, không cầu kỳ nhưng thấm thía và gần gũi với người đọc.
Mùa xuân Ất Tỵ, nhà văn Phan Thị Vàng Anh tái ngộ bạn
đọc với tập truyện ngắn mang yếu tố đời thường và giọng điệu duyên dáng “Chuyện
nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)”. Đây là một tác phẩm nhẹ nhàng ghi lại những
câu chuyện giản dị của cuộc sống hàng ngày với một lối viết tinh tế và lạ hóa
những điều quen thuộc.
Mỗi người đều có một “chuyện nhà”, những câu chuyện tưởng
chừng nhỏ bé, vụn vặt, chẳng đáng để tâm. Nhưng dưới ngòi bút sắc sảo và khéo
léo của Phan Thị Vàng Anh, những điều tưởng như giản đơn ấy lại trở thành tấm
gương phản chiếu hành vi và tâm lý con người trong xã hội hiện đại, phơi bày
cách người ta sống với mình và sống với nhau.
“Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)” là một tựa
sách khiêm nhường đúng như tinh thần nội dung nó thể hiện. Đấy là những chuyện
be bé trong mỗi góc nhà, mỗi góc phố, mỗi con người: ăn uống, du hí, chơi bời,
bạn bè, đồng nghiệp, vợ chồng, con cái, thành phố, nhà quê… Tất cả toàn những
chuyện ai cũng làm, ngày nào cũng gặp, tưởng bé xíu, vụn vặt.
Mỗi người Việt, nói cho cùng, ai chẳng loanh quanh thu
xếp hoặc nghe ngóng mấy việc về quê, lễ tết, kết hôn ly hôn, làm dâu, dạy dỗ
con cái, nịnh vợ, làm đẹp, sống thật sống ảo, tán gẫu, giải trí, du lịch... Những
thứ quen thuộc ấy khiến đa phần chúng ta lướt qua. Thế nhưng, Phan Thị Vàng Anh
đã kể lại chuyện tưởng như không có gì như thế, bằng một giọng văn hơi phớt tỉnh
mà sắc lẻm, hài hước, hóa ra lại gợi đến những nỗi cắc cớ và trớ trêu của xã hội
Mở cuốn sách “Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà
khác)” ở bất cứ trang nào ta cũng bắt gặp một tình huống của cuộc sống. Một người
mẹ chụp ảnh chiếc ba lô nặng trĩu của con lên mạng, kèm status: “Ân hận quá cả
năm không kiểm tra ba lô con trai. Chỉ vì quá tin vào nền giáo dục”, là vì
thương con, hay là vì muốn tỏ ra sâu sắc? Tại sao người ta chê bai một cô con
dâu xinh xắn nhẹ nhàng, nhưng khi cô ấy gặp trắc trở, lại bỗng nhiên ngợi khen
cô ấy tử tế lắm? Tại sao những người lớn lao vào cười cợt một câu thanh niên
khi cậu đưa ra một câu hỏi nghiêm túc thật thà?
Phan Thị Vàng Anh có cách kể chuyện rất riêng, không
triết lý, không lên lớp, không phán xét ai đúng ai sai, nhưng “Chuyện nhà Tí (và
nhiều chuyện nhà khác)” là một cuốn sách có thể khiến người đọc cảm thấy ngượng
ngượng, cười thầm, chột dạ, vì trong những câu chuyện ấy, biết đâu lại có bóng
dáng chính mình.
Không kịch tính, không cố ý gây sốc, “Chuyện nhà Tí
(và nhiều chuyện nhà khác)” đơn giản là những câu chuyện đời thường, nhưng lại
mang đến nhiều suy tư. Đọc cuốn sách bỗng thấy cuộc sống này vẫn còn nhiều thú
vị ngay trong những điều nhỏ bé nhất. Trên hết, nó nhắc ta nhớ rằng, ai cũng vật
lộn với những câu chuyện như thế mỗi ngày.
Nhà phê bình văn học Huỳnh Như Phương từng nhận xét về
các sáng tác của Phan Thị Vàng Anh: “Vàng Anh biết cách lạ hóa những điều quen
thuộc, biết làm cho da diết những điều tưởng như nhạt nhẽo”. Điều đó vẫn hoàn
toàn đúng với tập sách mới này. Mỗi trang sách mở ra một tình huống đời thường,
nhưng lại đặt ra những câu hỏi không hề nhỏ: Chúng ta có đang giả tạo không? Có
đố kỵ không? Có đang gồng mình để trở nên sâu sắc hay không? Chúng ta có nhỏ
nhen ti tiện không, và có ác hay không?
Ngoài ra, điểm đặc biệt ở tập sách này là sự kết hợp
giữa ngôn từ và hình ảnh. Cuốn sách được minh họa bởi kiến trúc sư Nguyễn
Trương Quý. Những bức tranh đơn giản giúp câu chuyện thêm phần sinh động.
NNVN
