Ký ức biệt động Sài Gòn từng được đưa lên màn ảnh, bây giờ lại tái hiện trong truyện dài ‘Nụ hôn dưới vòm cây’ của tác giả Nguyễn Khắc Cường.
Ký ức biệt động Sài Gòn trong
“Nụ hôn dưới vòm cây” không chỉ là câu chuyện lịch sử mà còn mang tính kết nối
thế hệ. Tác giả Nguyễn Khắc Cường từng được trao
giải thưởng Sách Quốc gia năm 2023
với tác phẩm “Joni mặt tịt và đồng bọn tinh nghịch”. Bây giờ, với “Nụ hôn dưới vòm cây, tác giả Nguyễn Khắc
Cường tiếp tục phát huy lối kể giản dị mà ấm áp để nhắc nhở một quá khứ hào
hùng.
Truyện dài “Nụ hôn dưới vòm cây” là hành trình một đôi bạn
trẻ ngược dòng thời gian để tìm lại ngày
xưa của ông bà mình, ngày
xưa đẹp đẽ của những thanh niên đã tham gia lực lượng Biệt
động Sài Gòn, đấu tranh bảo vệ đất nước. Sau khi khám phá dĩ vãng, họ dùng ngòi
bút và sức trẻ của mình để lan tỏa thông điệp đó đến với những người trẻ khác,
nhắc nhở mọi người cùng quý trọng hòa bình và biết ơn sự hy sinh của cha ông.
Nhân vật chính của “Nụ hôn dưới vòm cây”
là Hải Đường, một chàng trai nhiệt huyết đang làm phóng viên một tờ báo dành
cho bạn đọc tuổi teen. Khi bà ngoại mất, anh tình cờ phát hiện cuốn sổ bà dùng
để ghi chép số điện thoại người quen, và anh quyết định thử liên hệ với những
người bạn đó.
Cuốn sổ nhỏ bằng nửa bàn tay, trang bìa đã
bạc màu in hình ca sĩ Đan Trường tóc hai mái. Nhét cất dưới nệm. Trên nền giấy
ca rô vàng ố là chi chít con số. Ngoài vài ba cái tên có họ hàng với gia đình
mà anh biết, còn lại là những danh xưng lạ hoắc, thậm chí có cả những ký hiệu
như Z8, B8, R2…
Sự tình cờ đã đưa Hải Đường gặp những người
bạn cũ, cũng là đồng đội của bà Năm Thường trong lực lượng biệt động Sài Gòn -
những người đã sống, đã yêu thương và dành những năm tháng thanh xuân rực rỡ để
tham gia cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
Cả thảy có mười bốn cụ, trong đó vài cụ mặc
quân phục, ngực áo đeo đầy huân chương. Những chiếc huân chương gợi nhắc một thời
lẫy lừng, vào sinh ra tử, dù bây giờ các cụ đã hom hem. Có cụ ngồi ghế vẫn chống
gậy, mắt lim dim, tai không biết còn nghe được không nhưng miệng nói không rõ
tiếng nữa. Vậy mà người nhà cho biết cụ nôn nao tới buổi họp mặt này cả tháng
nay. Bộ quân phục gắn huân chương được ủi phẳng phiu, treo sẵn ở đầu giường từ
hai tuần trước.
Hành trình này cũng giúp Hải Đường gặp được
Sương Mai, một cô bé tuổi teen dạn dĩ, nghịch ngợm và táo bạo - là cháu của ông
Trầm Tú, người đồng đội cũ của bà Năm Thường. Nhận thấy tài năng và sự lanh lợi
của cô bé, Hải Đường đã rủ Sương Mai viết báo, và tờ báo của anh có thêm một
phóng viên tập sự lém lỉnh, đáng yêu. Cùng nhau, Hải Đường và Sương Mai đã lắng
nghe những chuyện kể của ông Trầm Tú và bà Huỳnh Mai, chắp nối từng mảnh ghép
và đưa câu chuyện của ông bà lên trang báo.
Bài báo “Dưới vòm cây Sài Gòn” đến với bạn
đọc teen như một hồ sơ đặc biệt kỷ niệm ngày Truyền thống Học sinh sinh viên,
giúp các bạn trẻ biết được ký ức biệt động Sài Gòn với những lãng mạn giữa đạn
bom, những bao dung giữa gian khó.
Tác phẩm “Nụ hôn dưới vòm cây” dĩ nhiên là
hư cấu, nhưng tác giả Nguyễn Khắc Cường đã tham khảo các tư liệu thực tế, trong
đó có cuốn sách “Đội thanh niên cận vệ Sài Gòn” (NXB Trẻ, 2012) để lấy chất liệu
xây dựng những nhân vật một thời: ông Tú, bà Mai, bà Năm Thường. Tác giả cũng sử
dụng chính những trải nghiệm trong công việc làm báo của mình làm cảm hứng cho
những sự kiện mà Hải Đường và Sương Mai gặp phải.
Chất liệu từ cuộc sống đã làm sống lại ký ức
biệt động Sài Gòn. Đặc biệt, những cảnh chiến đấu được mô tả rất rõ rệt, chi tiết,
dễ dàng khiến ta cũng hồi hộp đến nghẹt thở theo những tiếng đạn rơi, bom nổ.
Với nhóm biệt động thành như Tú, cây súng
là tài sản lớn. Tài sản đó không tính bằng tiền mà bằng sự mưu trí, quả cảm của
các chị, các dì, các má. Họ bất chấp hiểm nguy, vượt qua bao nhiêu vòng vây kẽm
gai dày đặt xét hỏi của địch để vận chuyển vũ khí từ trong căn cứ ở Củ Chi vô nội
thành cho các anh hoạt động. Súng ống, chất nổ, lựu đạn… được ngụy trang khéo
léo trong thúng rau, cây đàn guitar, cần xé trái cây, giỏ đi chợ…
Không thể hình dung nổi những con đường,
con hẻm trong lòng thành phố qua lại mỗi ngày lại từng có những cuộc rượt đuổi,
nồng mùi thuốc súng, cảnh đốt xe, bắt bớ, đánh đập và hy sinh. Những cuộc chiến
không cân sức chút nào. Một bên là chính quyền với quân đội, cảnh sát hùng hậu,
vũ khí tối tân, không thiếu thứ gì. Bên kia là những người dân yêu nước, từ người
lao động buôn gánh bán bưng như dì Sáu cho đến sinh viên học sinh như Tú và Huỳnh
Mai. Họ chỉ đánh lén, đánh bí mật để cảnh cáo quân thù, chờ thời cơ cùng đồng đội
làm cuộc đại chiến.
Mong muốn kết nối các thế hệ là một nguồn
cảm hứng trong nhiều tác phẩm của tác giả Nguyễn Khắc Cường, như anh chia sẻ: “Tôi
thích cách đặt vấn đề ‘Nếu người trẻ trân trọng quá khứ…’ hơn là ‘Nếu những hy
sinh của cha ông mình bị lãng quên”.
“Nụ hôn dưới vòm cây” kết nối bạn trẻ ngày
nay với thế hệ đã dành tuổi xuân chiến đấu vì độc lập cho dân tộc. Qua đó, tác
giả Nguyễn Khắc Cường khẳng định sức mạnh của ý chí và khát vọng tuổi trẻ, đồng
thời gửi gắm niềm tin đến bạn trẻ ngày nay, mong muốn các bạn biết trân trọng
thành quả của người đi trước, và có một tuổi xuân cũng thật ý nghĩa trong thời
đại mới.
NNVN
