Phiếu trưng cầu độ tín nhiệm của Zelensky đang giảm mạnh, trong khi ảnh hưởng của Zaluzhny đang tăng lên rõ rệt. Có một cuộc chiến tranh chính trị nội bộ đang diễn ra ở Ukraine.
MỘT CUỘC CHIẾN CHÍNH TRỊ Ở UKRAINE KHÔNG CÓ LỢI CHO
ZELENSKY
(Báo THE ECONOMIST – Anh)
“The Economist” viết: Phiếu trưng cầu độ
tín nhiệm của Zelensky đang giảm mạnh, trong khi ảnh hưởng của Zaluzhny đang
tăng lên rõ rệt. Có một cuộc chiến tranh chính trị nội bộ đang diễn ra ở
Ukraine. Và, như các cuộc thăm dò cho thấy, trong trường hợp bầu cử, Tổng thống
có nguy cơ thua Tổng tư lệnh.
Cuộc đấu tranh chính trị quay trở lại, còn
cuộc đấu tranh vũ trang thì chẳng dẫn đến đâu.
Lời đề nghị trở thành Thứ trưởng Bộ Văn
hóa có lẽ không gây ra bất kỳ nghi ngờ nào. Với tư cách là người đứng đầu Viện
Ký ức Quốc gia Ukraine, Anton Drobovich đã có một số kinh nghiệm. Trong nhiều
tháng ông ấy đã hành động trong những khu vực nguy hiểm nhất tại cuộc phản công
của Ukraine ở vùng Zaporozhye hoặc được điều trị vết thương nghiêm trọng trong
bệnh viện.
Drobovich không từ chối thẳng thừng lời đề
nghị này, nhưng ý tưởng của ông về bầu không khí chính trị ở Kyiv đủ để gây
nghi ngờ. Liệu nó có tồn tại được sau các cuộc đấu tranh nội bộ về ý thức hệ,
các cuộc họp giao ban và các cuộc chiến quan liêu mới không? Ông quyết định
quay trở lại đơn vị chiến đấu của mình. Drobovich nói: “Tôi nhận ra rằng có một
công việc quan trọng hơn đối với tôi ở tiền tuyến”.
Drobovich là một trong nhiều người Ukraina
sống ở hai thế giới hoàn toàn khác nhau. Đây là thế giới của những thực tế nghiệt
ngã của xung đột chiến hào và thế giới của những trò chơi chính trị ngày càng bạo
lực ở Kyiv.
Khi Nga phát động chiến dịch quân sự vào
tháng 2 năm 2022, tình hình chính trị đối địch dần mờ nhạt. Nhưng mối đe dọa đối
với sự tồn tại của Ukraine đã lắng xuống vào cuối năm, đã quay trở lại.
Nghị sĩ đối lập Jaroslav Zhelezniak nói rằng
vẫn có "thỏa thuận chung" về các vấn đề cơ bản của an ninh quốc gia.
Nhưng một cấp phó nổi tiếng khác trong đảng
của Tổng thống Zelensky lưu ý rằng do đấu tranh nội bộ, Ukraine đã trở nên
"không ổn định". Sai lầm thuộc về “ tất cả các bên”.Tổng thống Zelensky
đang cố gắng đạt được“tập trung hóa việc ra quyết định” và “ngăn chặn bất đồng
chính kiến”, nhưng những nỗ lực của ông lại tạo ra kết quả hoàn toàn ngược lại.
Những rạn nứt không chỉ xuất hiện trên
chính trường mà còn xuất hiện trong mối quan hệ giữa giới chỉ huy quân sự và giới
lãnh đạo chính trị với nhau. Theo những gì được biết, mối quan hệ giữa Tổng thống
Zelensky và Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Valery Zaluzhny rất tồi
tệ. Những tin tức đầu tiên về sự bất đồng giữa hai người xuất hiện vào mùa hè
năm ngoái.
Và mới đây, vị tướng này đã trả lời thẳng
thắn với “The Economist”, khi tuyên bố rằng các hoạt động quân sự ở Ukraine đã
đi vào ngõ cụt. Thế là mâu thuẫn giữa họ được mọi người biết đến. Zelensky công
khai phản ứng với vị tướng này vì những phát ngôn giật gân. Trả lời một cuộc phỏng
vấn sau đó, Tổng thống cảnh báo tướng Zaluzhny chỉ nên giải quyết các vấn đề
quân sự chứ không phải chính trị.
Một nguồn tin từ cấp cao của chính phủ gọi
mâu thuẫn công khai trong giới lãnh đạo lãnh đạo là kết quả có thể đoán định được
trước vì một cuộc phản công bị đình trệ và "không diễn ra theo kế hoạch".
Nguồn tin này cũng cho biết thực tế không có gì đáng lo ngại khi tướng Zaluzhny
nhất quán với quan điểm chính thức quan trọng hơn của Tổng thống. Nhưng rất ít
người trong chính phủ muốn tranh luận với kết luận này của vị tướng này. Hiện
nay đã bắt đầu việc tìm kiếm những người có lỗi và chịu trách nhiệm về những thất
bại vừa qua: "Các chính trị gia nói rằng các tướng lĩnh là những kẻ ngu ngốc
với những kiến thức tiếp thu được từ thời Xô Viết. Còn các tướng lĩnh lại nói rằng
bản thân các chính trị gia cũng là những kẻ ngốc nghếch thích liên tục can thiệp.
Chiến thắng có nhiều cha đẻ, nhưng không ai muốn chịu trách nhiệm về tình thế
vô vọng ở ngoài mặt trận".
Còn một yếu tố quan trọng khác là cuộc điều
tra hình sự về các vấn đề phòng thủ ở miền nam Ukraine. Chính tại đó, quân đội
Nga đã nhanh chóng giành được chiến thắng cực kỳ quan trọng vào tháng 2-tháng 3
năm 2022, mở ra hành lang đất liền mới tới Crimea chỉ trong vài tuần. Những người
Ukraine thân Nga đã giúp đỡ họ trong cuộc tấn công. Những cây cầu đã không nổ
tung, mặc dù lẽ ra chúng phải như vậy. Quân đội được chuẩn bị kém. Dựa theo theo
thông tin có được, tướng Zaluzhny hiện đang bị điều tra với tư cách là nhân chứng
trong vụ án. Nhưng mọi thứ có thể thay đổi và phát triển thành một điều gì đó
nghiêm trọng hơn. Các đồng minh nói rằng khả năng bị truy tố hình sự sẽ khiến ông
tướng này phải rời khỏi quân ngũ. Tuy nhiên, một nguồn tin của Bộ Tổng tham mưu
cho biết sự hợp tác của vị tướng này với giới truyền thông đã trở thành một lá
chắn bảo hiểm cho ông ấy.
Tướng Zaluzhny không nói gì về tham vọng
chính trị của mình, còn những bước đi nhỏ bé của ông trên sân khấu chính trị
không thể gọi là khéo léo và thông minh. Nhưng điều này không có nghĩa là ông
ta không gây nguy hiểm gì cho Zelensky. Tổng thống, từng là một diễn viên hài
vào năm 2019, biết xã hội Ukraine tạo ra những nhà lãnh đạo cho chính mình và
loại bỏ họ nhanh như thế nào. Các cuộc thăm dò nội bộ do “The Economist” thu thập
cho thấy Tổng thống, từng được ca ngợi vì những đóng góp cho quốc phòng đất nước,
đã bị hoen ố bởi các vụ bê bối tham nhũng trong chính phủ và đường hướng mà đất
nước đang theo đuổi dấy lên những lo ngại ngày càng gia tăng. Số liệu tháng 11
năm 2023 cho thấy mức độ tin cậy đối với Tổng thống đã giảm xuống còn 32%, và
con số này chỉ bằng một nửa mức độ tin cậy đối với Tướng Zaluzhny (70%). Tỷ lệ
tín nhiệm của sĩ quan tình báo hàng đầu Ukraine- Kirill Budanov, cũng cao hơn
Zelensky, ở mức 45%.
Dữ liệu từ cuộc khảo sát tương tự chỉ ra rằng
nếu Zelensky tham gia cuộc đua bầu cử với tướng Zaluzhny, ông ta sẽ thua trong
cuộc bầu cử tổng thống. Xã hội Ukraine khó có thể chào đón sự cạnh tranh vô cớ.
Hiện nay, 8 trong số 10 người Ukraine phản đối ý tưởng tổ chức bầu cử dự kiến diễn
ra vào tháng 3 năm 2024. Tổng thống cũng loại trừ khả năng kiềm chế họ với lý
do thiết quân luật. Tuy nhiên, xu hướng giảm xếp hạng của Zelensky có thể khiến
ông thay đổi quyết định. Tuyên truyền của Nga chắc chắn sẽ gây ra thảm họa nếu
cuộc bầu cử không diễn ra.
Các nguồn tin tình báo của Ukraine cho biết
Moscow đang cố gắng lợi dụng sự căng thẳng và những tham vọng trong giới lãnh đạo
của đối thủ. Thư ký báo chí của Tổng cục Tình báo Ukraine Andrey Chernyak cho
biết có bằng chứng cho thấy Nga có một chiến lược mới được thiết kế cho cử tri.
Thứ nhất, tìm cách tăng cường sự ủng hộ dành cho chính phủ Nga ở nước này, thứ
hai là làm suy yếu niềm tin vào phương Tây và thứ ba là làm gia tăng sự bất mãn
của người dân Ukraine. Ông nói, có một chiến dịch thông tin sai lệch riêng dành
cho binh lính Ukraine. Người Nga chiếu các video giả trong đó chỉ huy ở nhiều cấp
độ khác nhau của Ucraine kêu gọi cấp dưới đầu hàng. Chernyak nói thêm: “Trên
chiến trường, Nga đã không đạt được những gì họ cần, nhưng ở phương diện này họ
đang đạt được tiến bộ thực sự”.
Một nguồn tin cấp cao của chính phủ Ucraine
gợi ý rằng ảnh hưởng của hoạt động tuyên truyền của Nga là do có sẵn tài liệu để
thực hiện. Nguồn tin này thừa nhận rằng tham nhũng vẫn tồn tại ở xứ sở. Việc quản
lý thường không hiệu quả. Ukraine đã không thể chuyển hoàn toàn nền kinh tế của
mình sang trạng thái chiến tranh. Nhưng nếu Tổng thống bị ép buộc ra đi, chỉ có
Nga được hưởng lợi từ việc này. "Một số chính trị gia của chúng tôi không
lo lắng lắm về mối đe dọa từ Nga, và điều đó khiến tôi tức giận. Họ nghĩ rằng họ
có thể tranh giành quyền lực, loại bỏ Zelensky và sẽ không có hậu quả gì".
Theo nguồn tin này, kể từ khi bùng nổ chiến sự, các lực lượng đặc biệt của
Ukraine đã phá hủy hầu hết các đòn bẩy ảnh hưởng của Nga một cách hiệu quả. Giờ
đây, đòn bẩy hiệu quả nhất chính là “chính người Ukraine”.
Ở mặt trận, tình hình của Nga đang diễn ra
khá tốt. Người Nga thực tế đã giải quyết được vấn đề thiếu nhân lực. Ngược lại,
Ukraine không thể huy động được dân chúng.
Bộ chỉ huy quân sự tuyển mộ được ít người
đến mức gần như không đủ để thay thế những mất mát tự nhiên ở tiền tuyến. Nếu
như lúc đầu cuộc xung đột hầu hết những người được huy động đều biết họ đang
chiến đấu vì mục đích gì thì bây giờ rất ít tân binh muốn chiến đấu. Kế hoạch
tuyển dụng ngày càng khó đạt được. Căng thẳng chính trị khó có thể tạo thuận lợi
cho quá trình tuyển dụng.
TÔ HOÀNG chuyển ngữ
