Các cụ ăn nghỉ 5 sao, quà cáp lại có mấy tờ mệnh giá đỉnh
cao mua thuốc huyết áp, thuốc khớp…Nhưng hoan hỷ nhất là gặp nhau, bắt tay một
cái, cười một nụ là sướng cái bụng. Theo thống kê, có hai cụ cao niên nhất sinh
năm 1936
GHI Ở HỘI NGHỊ VĂN GIÀ
TRẦN NHƯƠNG
Sáng 1-10-2023 bữa ăn sáng cuối cùng của Hội nghị nhà
văn lão thành. Chỉ vài giờ sau các cụ chia tay người Nam kẻ Bắc. Nhà ăn khách sạn
Giấc mơ Rồng ( Dream Dragon Resort ) phủ kín những mái đầu bạc quyết liệt và những
mái đầu bạc lưỡng lự. Thở phào, ơn giời, thế là không cụ nào phải cấp cứu,
không cụ nào bị sóng non tơ Đồ Sơn hạ gục.
Gom gần 200 cụ già trên 70 tuổi khắp Trung Nam Bắc về
đây đâu phải chuyện đơn giản ( Danh sách mời 250 cụ, có 80 cụ vắng mặt với nhiều
lý do). Phải ghi nhận sự cố gắng của BCH Hội Nhà văn khoá 10 và anh chị em Văn
phòng Hội. Nhớ hồi Hội nghị Lý luận phê bình trên Tam Đảo, nhà văn Nguyễn Văn Hạnh
xuất huyết não, những người tổ chức lo cháy ruột tìm cách đưa về bệnh viện Vĩnh
Yên cấp cứu.
Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành lần thứ Nhất thật
trang trọng, ấm áp, chu đáo. Được Chủ tịch nước và các cơ quan Hải Phòng đến
thăm, tặng quà. Bài nói của chủ tịch nước Võ Văn Thưởng kết thúc một câu thật
khiêm nhường: Tôi xin không nói dài nữa sợ múa dìu qua mắt các cụ lão thành.
Các cụ ăn nghỉ 5 sao, quà cáp lại có mấy tờ mệnh giá đỉnh
cao mua thuốc huyết áp, thuốc khớp…Nhưng hoan hỷ nhất là gặp nhau, bắt tay một
cái, cười một nụ là sướng cái bụng. Theo thống kê, có hai cụ cao niên nhất sinh
năm 1936 là cụ Trần Nguyên Vấn (Hà Nội) và cụ Nguyễn Hữu Nhàn (Phú Thọ). Các cụ
xếp sau sinh năm 1937 là Phong Lê, Hoàng Quốc Hải…
Còn mấy tham luận của các cụ nghe cũ như hội nghị những
năm 90 thế kỷ trước. Thôi tuổi già cũng chả tránh được cái sự cũ của mình. Hoan
hỷ!
Chỉ tiếc vắng mặt các cụ Nguyên Ngọc,, Nguyễn Duy,
Nguyễn Quang Lập, Hoàng Minh Tường, Dạ Ngân.... Chắc rằng có điều gì đó....
NHÀ VĂN CÓ VỆ SỸ
Nói thế cho oách, thực ra là có ba cụ có người nhà đi
trợ giúp.
Nhà thơ Nguyễn Hoàng Sơn hơn 10 năm vắng bóng, không
tham gia các sinh hoạt họp hành gì. Nghe nói cụ có tý trầm cảm, chỉ ở trong
phòng ngẫm nghĩ cái sự đời. Nay bỗng có mặt với một vóc dáng rất khác, không
hùng dũng, hóm hỉnh như hồi ở báo Tiền Phong. Cụ được cô con gái thứ hộ tống đi
cùng. Cụ hiền, nhu mỳ chỉ khẽ cười, quên nhớ lung tung. Khi xe đến trạm dừng
chân Hưng Yên, tôi nhìn thấy cụ, mừng quá, cứ định đến thăm mà chưa thể, nay thấy
cụ đi hội nghi được là rất OK. Tôi đến bên cụ hỏi: Ai đây ? Cụ nói khẽ Trần
Nhương. Trời đất cụ Sơn vẫn nhớ lão già, vui quá, thế ra trong bộ nhớ của cụ vẫn
có tên lão ham vui. Ấy vậy khi gặp một số bạn thì cụ chả nhớ cụ nào, phải nhắc
tên cụ Sơn mới à một tiếng nhẹ như gió thoảng…
Cụ thứ hai có vệ sỹ là cụ Thanh Thảo từ Quảng Ngãi ra.
Cậu con trai cường tráng dẫn cụ đi lại đỡ cho đôi giò của cụ trên bảo dưới
không nghe. Cụ Thanh Thảo khu trung ương chỉ đạo vẫn ngon, nói cười với bạn bè
ríu rít.
Cụ thứ ba là Ngọc Bái. Cụ rời miền rừng Yên Bái cùng
phu nhân với trang bị đầy mình. Ngoài xe lăn còn gậy 4 chân và nhiều công cụ hỗ
trợ như mấy chú cảnh sát hình sự.
Cụ còn khoẻ phần trên, phần hạ lưu coi như hỏng. Cụ bị
ngã gẫy xương đùi, phải đóng tiểu đội đinh vào mà vẫn ngúc ngắc. Hồi tháng 3
tôi và Kim Chuông, Đình Đắc…đánh xe lên thăm cụ tít trong phía rừng Yên Bái.
Nay gặp lại cụ Bái vẫn khoẻ, cười tươi và rất quyến rũ. Cụ Bái có thời là lính
bám trụ Hang Rơi trên Vị Xuyên đánh bọn Trung Quốc xâm lược. Hồi ấy cụ viết cái
ký “Tất cả tên vai người lính” rất hay nhưng cụ bị lên bờ xuống ruộng. Cụ chuồn
ra làm báo, làm văn nghệ ở Yên Bái rồi lên làm Giám đốc Sở Văn hoá, Chủ tịch Hội
Văn nghệ. Cụ có Giải Nhà nước về VHNT chứ không phải thường…chỉ mỗi đôi chân là
phản động.
ĐỖ CHU CHÂN ĐẤT
Nhà văn Đỗ Chu tuổi Giáp Thân, quê Kinh Bắc. Cụ gày,
cao, tóc râu bạc giống như đang thời bao cấp. Tạng cụ thế chứ đâu phải thiếu thốn.
Cụ đến hội nghị với phong thái rất Lão Hạc, nhẹ nhàng không ồn ào, nồng nhiệt
làm gì cho cho mệt.
Tối hôm 30-9-2023 cụ nhớ lại tuổi xuân xa ngái, cụ xuống
tầng 4 thăm Nguyễn Thị Ngọc Hải. Nghe đâu cái ngày xưa ấy hai người có tý nổi
gió nhưng không thành bão. Bây giờ sau mấy chục năm gặp lại, đúng là “tình cũ
không rủ cũng về”. Khi Nguyễn Thị Ngọc Hải mở cửa đón cụ cụ Đỗ Chu vào thì phát
hiện Đỗ tiên sinh đi đất. Cụ Hải kêu lên: Sao anh đi đất thế, cụ Chu bảo: Ô
giày mình đâu nhỉ. Cụ Hải lấy đôi dép Thái Lan đi trong nhà ấn vào chân cụ. Cụ
Chu giãy nảy: Không phải đôi này. Cụ Hải nhờ mấy cháu phục vụ lên phòng cụ Đỗ
Chu tìm giày. Các cháu lục tung cả phòng cụ lên, mãi mới tìm được đôi giày của
cụ cũng cũ như người. Sau khi có giày cụ Chu tự tin hẳn lên và ôn lại cái ngày
xưa thơ mộng…
Khi Hội nghị vinh danh ba nhà văn Ma Văn Kháng, Nguyễn
Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, nhà thơ Nguyễn Hữu Hà ngồi cạnh cụ Đỗ Chu nói: Nay mai đến
lượt Đỗ Chu chứ còn ai nữa. Cụ Đỗ Chu vui ra mặt hỏi: Thế bao giờ nó làm mày nhớ
báo tao nhé…Nguyễn Hữu Hà cười, đáp: Thì vưỡn…
Sáng 1-10-2023 xe đưa các cụ về Hà Nội. Đến trạm nghỉ
Hưng Yên thì nhà thơ Hoàng Cát ngẫu hứng đọc “Chúng con chiến đấu cho người sống
mãi Việt Nam ơi” của nhà thơ Nam Hà. Cụ Đỗ Chu hỏi thơ của ai, Hoàng Cát bảo của
Nam Hà tạp chí VNQĐ đấy. Cụ Chu cãi tao ở quân đội mãi lạ gì, cóc có ai là Nam
Hà. Tôi nói xen vào: Anh Nam Hà nhà bên trong Lê Lựu ở ngõ số 8 Lý Nam Đế đấy.
Cụ Chu vẫn nhất quyết cóc có Nam Hà...
Cụ Chu hoá ra rất nhiều người chăm sóc trong đó có
Nguyễn Trí Huân nhiều lần hớt hải tìm cụ Chu lúc đưa túi, lúc đưa giày. Khi xe
về đến 9 Nguyễn Đình Chiểu, Ngô Thế Oanh hỏi: Thấy cụ Chu đâu không? Tôi bảo vừa
nhìn thấy cụ ra cổng. Ngô Thế Oanh cằn nhằn: Bỏ mẹ, bà Nhu (vợ cụ Chu) dặn phải
dẫn cụ Chu về tận nhà giao tận tay. Nói rồi Ngô Thế oanh ba chân bốn cằng đi
tìm Đỗ Chu…
Ôi cái tuổi già khi sáng khi tối, khi nhớ khi quên.
Nguyễn Hữu Hà bảo cụ Chu hay cầu diễn lắm, không biết vừa rồi cụ có bưởi diễn
không?
HOÀNG CÁT TRÚNG MÁNH
Đi hội nghị, nhà thơ Hoàng Cát mang hẳn hai va ly, một
bé đựng tư trang, một to đựng thơ. Hoàng Cát vừa ra đại tuyển tập, dày 1000
trang bì cứng, nạng 4,5kg. Kẹp trong tập thơ là mảnh giấy ghi rõ: “Tôi tặng thơ cho bạn, xin bạn hãy tặng lại
tôi số tiền giá bìa hoặc tùy
tâm”.
Chà cụ Cát chơi rất sòng phẳng, rất kinh tế thị trường.
Tập thơ ghi giá bìa 1.250.000 rất khủng. Đúng thôi, dày thế, chứa mấy trăm bài
thơ như thuốc nổ thì giá hơn một triệu là quá rẻ. Hoàng Cát ghi tặng tôi: Bản của
Trần Nhương thân yêu. Tôi rút 500k đưa tặng Cát và nói: Có tý thôi, thông cảm
nhé. Cát cười: Riêng mày thì cho tao nhiều rồi, một thằng bạn đáng yêu nhất.
Buổi chiều tôi và Tô Hoàng, Nguyễn Chí Cư về Phòng
thăm Đình Kính ốm mấy năm nay. Hoàng Cát
lạch bạch chạy theo gửi tập thơ tặng Đình Kính. Cát bảo nói với Kính là tao nhớ
chuyến đi Trung Quốc với nó lắm. Nghe nói lúc tan hội nghị, Hoàng Cát mang va
ly không về Hà Nội.
Hội nghị lần thứ Nhất các bô lão nhà văn đã khép lại với
cuộc vui gặp gỡ hiếm có. Mong cho đến hội nghị lần Hai các cụ vẫn có mặt để tay
bắt mặt mừng...
Ghi chép vội vàng này nếu có gì không phải xin được lượng
thứ.
2-10-2023
