Người ta luôn nói khi kinh tế phát triển thì thị trường văn hóa, nghệ thuật cũng phát triển theo. Với giá tranh tăng sốc, tương quan tỷ lệ thuận ấy hẳn chính xác?
TRANH CỦA THỜI HIỆN TẠI 2022
PHAN MINH THÔNG
Giá tranh tăng sốc
Sau 2 năm đại dịch, mọi thứ trong cuộc sống, kinh
doanh đều có vẻ hối hả trở lại. Thị trường chứng khoán năm 2020-2021 và thị
trường bất động sản tăng trưởng quá nóng đến nỗi cơ quan nhà nước phải ít nhiều
can thiệp; tuy nhiên điều ấy tốt cho thị trường tranh vốn im ắng một
thời gian dài. Giá tranh bắt đầu tăng, người ta luôn nói khi kinh tế phát triển
thì thị trường văn hóa, nghệ thuật cũng phát triển theo. Giá tranh bây giờ có
thể nói là đang tăng sốc.
Điều đó diễn ra không chỉ riêng một thị trường
nào, mà khắp trên thế giới, khu vực châu Á mà cả Việt Nam. Chủ nhân các ngôi nhà
xinh đẹp, các căn hộ, biệt thự mới đều muốn có một bức tranh đẹp treo
trong nhà. Trước đây hầu như hiện tượng ấy chỉ là mời gọi từ phía người
bán, suy nghĩ thoáng qua từ phía người mua, thì nay đã biến thành hiện thực.
Họ liên hệ với các họa sỹ, các gallery và tạo ra một thị trường đầy
sôi động.
Tranh của các họa sỹ nổi tiếng được tìm kiếm nhiều nhất.
Và không ngạc nhiên khi trước nay chỉ có một bộ phận nhỏ muốn mua tranh của
họa sỹ nổi tiếng, nay rất nhiều người nghĩ rằng căn nhà sang trọng thì
xứng đáng có một bức tranh gốc đắt giá, và qua đó làm cho chủ nhân
ngôi nhà thể hiện được chiều sâu tâm hồn, văn hóa, đồng thời còn làm
cho ngôi nhà tăng thêm giá trị kiến trúc, mỹ thuật. Thế là giá tranh được đẩy
lên cao gấp 3 đến 4 lần, gần như tương tự biến động giá bất động sản mấy
năm gần đây. Và những người sưu tập tranh trước đó khoảng 3 đến 4 năm khi nhìn
lại các tác phẩm của mình sở hữu, sẽ thấy đó như một món đầu tư lớn
đã sinh lời. Họ không hình dung tại sao tranh lại có thể phút chốc cao
giá đến như vậy.
Đáng nói là chủ nhân của những ngôi nhà
đẹp một khi đã sở hữu 1 tác phẩm đẹp của họa sỹ nổi tiếng, họ cũng nhận
thấy đó không chỉ là trang trí, các giá trị văn hóa, mà còn là 1
kênh đầu tư siêu sinh lợi, thế là họ mua thêm. Mà sưu tập tranh thì các bạn
biết đấy, nó như một sở thích đam mê, khi thực sự chạm vào thì nó sẽ hút bạn
kinh khủng, khiến bạn không ngừng thích thú và đam mê với nó. Bạn khó
lòng mà dứt ra cho đến khi… túi tiền của bạn được dốc hết vào tranh.
Tranh lên giá, được săn lùng thực ra là một tín hiệu
vui mừng lớn. Nhiều năm trời chúng ta luôn hỏi là bao giờ thì những nhà sưu tập Việt Nam bắt
đầu và mua các tác phẩm của các họa sỹ Việt Nam, các họa sỹ nổi tiếng với số lượng
lớn và đồng loạt? Giờ đây, đã gần như có câu trả lời mỹ mãn. Tuy nhiên nó đến
nhanh hơn dự đoán của chúng ta, nó càn quét các tác phẩm đẹp và của các họa sỹ
nổi tiếng nhanh quá, làm cho những người chưa mua không kịp trở tay. Sau đó,
nhiều người phải mua tranh với giá cao hơn rất nhiều, hệt như bất động sản
mấy năm gần đây, và gây bao tiếc nuối “giá mà”…
Đầu tư tranh và giá trị vô giá
Trên thị trường hiện nay, tranh của họa sỹ Hồ Hữu Thủ,
họa sỹ Trần Lưu Hậu được săn lùng… khủng khiếp và đẩy lên giá cao ngất
ngưởng, còn tranh của họa sỹ Nguyễn Trung thì gần như không còn
được niêm yết trên thị trường vì không ai bán. Tranh của danh họa
Nguyễn Tư Nghiêm thì người nước ngoài và một bộ phận người sưu tập, đầu tư
tranh ở Việt Nam lùng mua bằng bất cứ giá nào, đẩy những bức tranh kích cỡ
size con con lên hàng cao ngất. Ngoài ra, tranh của họa sỹ Lê Võ
Tuân, những bức vẽ đa diện của con người, có nhiều chiều sâu cũng bắt đầu được
nhiều nhà sưu tập ưa chuộng. Và rất nhiều tranh của các họa sỹ nổi tiếng
khác cũng lên giá, “cháy hàng”…
Tất nhiên, cũng phải nói rằng có rất nhiều họa sĩ và
tác phẩm của họ không/ chưa được biết tới, chìm nghỉm hoặc chưa có cơ hội để
“rơi” vào vòng xoáy săn lùng, hút người sưu tầm như vậy.
Chính vì vậy mà bây giờ, việc giao dịch mua một bức
tranh có giá tiền bằng một căn hộ nhanh khủng khiếp, không có việc đưa lên đặt
xuống nhiều nữa mà xem và trả giá trong vòng vài nốt nhạc, thậm chí chỉ là
xem trên online. Điều gì đã dẫn đến một chuyển động đáng kinh ngạc và vui mừng
như vậy? - Chúng ta tự hỏi.
Có lẽ đó trước hết là sự dồi dào về tài chính sau
khi giá bất động sản tăng phi mã, chứng khoán và kinh doanh thành
công trong giai đoạn vừa qua. Người ta thống kê 2 năm đại dịch, khó khăn
triền miên nhưng đã xuất hiện thêm rất nhiều tỷ phú. Khi có tiền, các tỷ
phú, những người giàu, doanh nhân thành công… cũng sẽ mở rộng tư duy vượt
biên giới và nhận ra các giá trị văn hóa nghệ thuật cũng rất quan trọng. Hơn nữa
tranh cũng tăng giá không thua, thậm chí vượt xa một kênh đầu tư sinh lời.
Và cuối cùng là mặt bằng về văn hóa khi tư duy thay đổi. Các giá trị
về nghệ thuật được chấp nhận cao như các giá trị về kinh tế như chứng khoán, bất
động sản. Và đấy là điều quyết định làm cho thị trường tranh sôi động,
góp phần đẩy giá tranh của các họa sỹ Việt Nam tăng cao.
Một câu chuyện cũng gây rất nhiều cảm hứng cho chúng
tôi, là năm 2015 khi thiết kế văn phòng, chúng tôi quyết định sẽ thiết kế như một gallery
nghệ thuật. Năm 2017, chúng tôi khánh thành tòa nhà văn phòng với cả
1 bộ sưu tập tranh lớn. Rất nhiều người đến thăm và yêu thích văn phòng vô
cùng. Các khách hàng của chúng tôi trên toàn thế giới khi đến thăm tòa
nhà Phúc Sinh đều tỏ ra bất ngờ và cũng vô cùng yêu
thích gallery tranh mà chúng tôi tạo dựng.
Năm 2022, sau dịch tôi đi thăm khách hàng ở nước ngoài
và Dubai là một trong những trạm dừng chân. Sau khi đến Dubai, chúng
tôi được chào đón vô cùng nồng nhiệt. Tôi gặp lại người bạn đối tác kinh
doanh là con trai của một ông chủ giàu có. Anh ấy nói là nhất định tôi phải
đến thăm nhà máy văn phòng anh. Chúng tôi thu xếp và ngoài tưởng tượng: Khi đến
văn phòng của anh ấy, toàn là tranh treo khắp mọi nơi, trong đó có rất nhiều
tác phẩm của họa sỹ Việt Nam.
Bạn tôi nói là anh ấy được truyền nguồn cảm hứng
lớn khi thăm văn phòng của Tập đoàn
Phúc Sinh, anh ấy rất thần tượng cách tạo dựng văn hóa và lưu
giữ, lan tỏa các giá trị nghệ thuật của chúng tôi. Vì vậy mà anh ấy bắt tay vào
sưu tập tranh và ước mong sẽ xây một nhà máy có văn phòng như một gallery
tranh giống tập đoàn Phúc
Sinh. Chúng tôi vô cùng ngỡ ngàng và thích thú, cảm giác tự hào xen lẫn làm
chúng tôi bối rối. Không ngờ cái đẹp không biên giới và tác phẩm tại văn phòng
của tập đoàn Phúc
Sinh lại được yêu thích đến vậy.
Thời gian gần đây, ngày càng nhiều người
chơi, mua tranh liên hệ với chúng tôi, muốn được ngắm các bức tranh và thổ
lộ là nếu tôi muốn bán thì nhớ gọi cho họ. Sau 10 năm chơi và mua tranh, tạo cảm
hứng cho cộng đồng, tôi nghĩ thời hiện tại 2022 cũng là ngày tôi có cảm
giác tự hào và hạnh phúc. Cái đẹp có thể xóa nhòa mọi biên giới.
