Trung
Quốc tất nhiên đã cảm nhận được chính phủ Nga thực hiện khá thành công việc
kiểm soát thông tin nội bộ ở nước này trong chiến dịch quân sự đặc biệt. Vì
vậy, trong thời gian tới, Bắc Kinh cũng sẽ tăng cường hơn nữa việc kiểm soát
thông tin tại nước họ.
TRUNG
QUỐC CÓ THỂ HỌC ĐƯỢC GÌ QUA KINH NGHIỆM HOẠT ĐỘNG QUÂN SỰ ĐẶC BIỆT CỦA NGA Ở UKRAINE?
(Báo J.B
PRESS – Nhật)
PV “JB
Press” đã có cuộc phỏng vấn Ông Kiyofumi Iwata, nguyên là Tham mưu trưởng Bộ
Chỉ huy liên hợp Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, một Đại tá đã nghỉ hưu. Ông phục
vụ trong quân đội Nhật Bản từ năm 1979 đến năm 2016. Trong thời gian giữ chức
Tổng tham mưu trưởng, ông đã tiến hành những cải cách lớn trong lực lượng tự
vệ, đặc biệt chú ý đến sự chỉ đạo của Trung Quốc.
PV: Theo ông, chính phủ Trung Quốc và quân đội Trung Quốc (Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc) đang đặc biệt chú ý theo dõi điều gì trong chiến dịch quân sự đặc biệt của quân đội Nga ở Ukraine?
KIYO
IWATA: Tôi nghĩ có ít nhất tám điểm như sau:
Đầu tiên,
đó là phản ứng của cộng đồng quốc tế trước hoạt động quân sự đặc biệt của Nga.
Đáng nhấn mạnh là Trung Quốc đang giám sát chặt chẽ các hỗ trợ quân sự mà
phương Tây cung cấp cho Ukraine. Hoa Kỳ và các nước thành viên NATO đã cung cấp
cho Kyiv tên lửa chống tăng và tên lửa đất đối không di động ngay từ đầu. Rõ
ràng, với nhận xét ấy, Trung Quốc cẩn trọng xem xét lại quan điểm của mình về
những loại vũ khí mà phương Tây sẽ cung cấp cho Đài Loan trong trường hợp bị
Trung Quốc xâm lược. Vì Đài Loan là một quốc đảo, nên Trung Quốc sẽ chủ yếu
quan tâm đến các tuyến hàng hải có thể có để cung cấp viện trợ của phương Tây
cho Đài Loan, cũng như các cảng giao hàng và cơ sở hạ tầng của họ. Nhìn chung,
Trung Quốc có thể học hỏi nhiều kinh nghiệm từ Ukraine trong việc hiểu rõ khối
lượng và khả năng phối hợp hỗ trợ quân sự của phương Tây cho Đài Loan.
Thứ hai,
các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga do nhiều nước trên thế giới áp
đặt. Trung Quốc đang nghiên cứu kỹ lưỡng mức độ thiệt hại thực sự mà Nga sẽ
phải gánh chịu từ đó, và các lệnh trừng phạt này sẽ kéo dài bao lâu. Nếu thế
giới áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế trong trường hợp Bắc Kinh xâm lược
Đài Loan, liệu Trung Quốc có thể chống lại nếu chỉ dựa vào sức mạnh của chính
mình và đồng tiền của mình? Và điều này sẽ có tác động gì đến mức sống của
người dân Trung Quốc? Những vấn đề này cũng đang được xem xét kỹ lưỡng ở Trung
Quốc.
Thứ ba,
Bắc Kinh đang theo dõi sát sao các động thái sự chỉ đạo của Mỹ trên thế giới
trong bối cảnh diễn ra hoạt động quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine và các cách
tiếp cận toàn cầu nhằm bảo tồn trật tự thế giới hiện có. Ví dụ, quân đội Mỹ và
tổ hợp công nghiệp-quân sự dành phần lớn nguồn lực quân sự để chống lại sự lớn
mạnh của quân đội Trung Quốc (PLA). Bắc Kinh đang phân tích kỹ lưỡng liệu có
những thay đổi nào trong chính sách này với bối cảnh Ukraine hay không? Tôi
nghĩ rằng Trung Quốc về nguyên tắc quan tâm đến thực tế là các lực lượng vũ
trang Mỹ đã tham gia vào cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine hay chưa?
Nếu tiềm năng quân sự của Mỹ nhắm vào Trung Quốc mà giảm đi, Trung Cộng sẽ dễ
dàng thực hiện các cuộc tiến công quân sự của họ đối với Đài Loan.
Thứ tư,
đó là việc Trung Quốc đánh giá lại chiến lược hạt nhân của Mỹ. Ngay từ đầu, từ
cuộc họp báo đầu tiên sau khi hoạt động quân sự đặc biệt của Nga mở màn vào
cuối tháng 2, Tổng thống Mỹ Joe Biden và người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki đã
không bao giờ biết mệt mỏi khi nhắc lại rằng " cần phải tránh chiến tranh
hạt nhân bằng mọi cách, và chúng ta sẽ không cho phép mình bị lôi cuốn vào cuộc
chiến tranh này ". Tổng thống Nga Vladimir Putin, người mà theo thế giới,
có thể thực hiện khả năng răn đe hạt nhân chống lại Hoa Kỳ, đã ám chỉ về khả
năng sử dụng vũ khí hạt nhân tại Ukraina. Điều này có nghĩa là vũ khí hạt nhân
phi chiến lược (vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ) đang trở thành một loại vũ khí có thể
được áp dụng. Trên bối cảnh của Ukraine chính Trung Quốc cần xác định liệu Hoa
Kỳ sẽ phát triển ý tưởng về một thứ "vũ khí hạt nhân nhỏ" này trong
tương lai hay sẽ tiến hành từ khả năng sử dụng các lực lượng hạt nhân tiêu
chuẩn ngay cả khi chống lại vũ khí thông thường.
PV: Nói chung ra, tôi có cảm giác như Hoa Kỳ đang gửi tín hiệu sai cho thế giới về vũ khí hạt nhân. Ý kiến của ông ra sao?
KIYO
IWATA: Tôi cũng nghĩ thế! Hoa Kỳ và các cường quốc hạt nhân khác trên thế giới
trước đây đã áp dụng cách tiếp cận rằng có thể chế sử dụng "vũ khí hạt
nhân nhỏ để kiềm chế khả năng sử dụng "vũ khí hạt nhân chiến lược. Tuy
nhiên, lập trường mơ hồ của Tổng thống Biden đã thay đổi cách tiếp cận đó, tạo
ra tình huống có thể sử dụng vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ.
Trung
Quốc không thể làm ngơ trước sự thay đổi này. Tôi lo ngại rằng, trong khi tiếp
tục phấn đấu để cân bằng hạt nhân với Hoa Kỳ trong lĩnh vực vũ khí chiến lược,
Trung Quốc hiện sẽ đẩy nhanh đáng kể việc phát triển và sản xuất vũ khí hạt
nhân cỡ nhỏ.
Thứ năm,
lấy ví dụ của Ukraine, Trung Quốc đang nghiên cứu kỹ lưỡng các giới hạn về hiệu
quả của chiến tranh hỗn hợp. Trong suốt quá trình hoạt động quân sự đặc biệt và
rất lâu trước đó, nói chung ra Nga cũng đã tích cực tham gia vào cái gọi là
chiến tranh hỗn hợp, bao gồm các hoạt động tuyên truyền chính trị và phá hoại,
cũng như các cuộc tấn công mạng vào các cơ sở hạ tầng quan trọng như điện và
thông tin liên lạc, nhằm phát tán tin tức giả và khiến dư luận xã hội Ukraine
ủng hộ họ.
Nhưng lần
này, cuộc chiến tranh thông tin, ngược lại- chủ yếu do Mỹ tiến hành, đã làm
giảm tác dụng của các hoạt động hỗn hợp của Nga.
Chính
cuộc chiến tranh thông tin này là điểm thứ sáu mà Bắc Kinh rất quan tâm.
Ví dụ,
ngay cả trước khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, các
lực lượng đặc biệt Nga đã tiến hành các hoạt động "cờ giả" ( các hoạt
động khiến khu vực thân Nga trông giống như đang bị quân đội Ukraine tấn công),
và tiếp nối là cả một cuộc chiến của các thông tin giả mạo đã ra mắt.Chính phủ
Mỹ đã kịp thời vạch trần bản chất và chi tiết của các hoạt động đó cho các
phương tiện truyền thông chính thống và toàn thế giới.Và hiện nay Hoa Kỳ vẫn
tiếp tục vạch trần những toan tính như vậy của Nga. Kết quả, Washington đã đảm
bảo được sự thống nhất của phương Tây về cuộc xung đột Ukraine và biến dư luận
quốc tế thành đồng minh của mình. Cuộc chiến thông tin này và các hoạt động của
quân đội Ukraine được hỗ trợ bởi các khả năng của chiến tranh mạng. Sau khi Nga
sáp nhập Crimea vào năm 2014, Hoa Kỳ đã huấn luyện quân đội Ukraine để làm điều
đó. Do vậy, quân đội Ukraine giờ đây có thể xâm nhập vào không gian mạng bên
trong các cơ quan nhà nước và quân đội Nga và theo dõi những gì đang xảy ra ở
đó. Do mạng của Ukraine có thể xâm nhập vào các thiết kế của Nga, nên chúng có
thể cung cấp cho Ukraine thông tin giúp nước này thu lợi từ các hoạt động quân
sự. Nhìn thấy tấm gương ấy từ Ukraine, Trung Quốc lo lắng bị đe dọa bởi các
hoạt động mạng của kẻ thù, và tôi tin rằng Trung Quốc sẽ suy nghĩ nghiêm túc về
việc Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh thông tin chống
lại Bắc Kinh như thế nào nếu họ xâm lược Đài Loan.
Chiến
lược gia người Đức Clausewitz, đã sử dụng thuật ngữ "sương mù chiến
tranh". Và loại hình chiến tranh thông tin này được thực hiện bởi các lực
lượng Mỹ và Ukraine, trong số đó có cả việc Hoa Kỳ cung cấp hình ảnh chế độ
thời gian thực từ vệ tinh nhân tạo, dường như đã xóa tan định nghĩa của
Clausewitz và cho phép Ukraine có đủ thông tin chính xác về chuyển động của
Quân đội Nga, sử dụng nó
để lập kế hoạch tấn công đối phương.
Thứ bảy,
đó là việc nghiên cứu về nhân tố yêu nước cao của người Ukraina. Điều này nâng
cao một cách đáng kể tinh thần của quân đội Ukraine. Tôi nghĩ rằng trong quân
đội Nga không có điều này. Nếu một người lính không có mục tiêu cao cả để chiến
đấu thì tinh thần của anh ta sẽ không cao.
Trung
Quốc sẽ nghiên cứu rất kỹ về tinh thần phản kháng của người Đài Loan. Ví dụ,
Trung Quốc cố gắng hết sức để truyền cho Đài Loan ý tưởng rằng các dân số trên
đảo và đất liền thuộc cùng một cộng đồng dân tộc, và do đó nên đoàn kết lại.
Bắc Kinh đang truyền lan những ý tưởng như vậy đến Đài Loan bằng tất cả khả
năng của mình. Tuy nhiên, trên hòn đảo này, người dân ngày càng cảm thấy họ là
"người Đài Loan" chứ không phải "người Trung Quốc". Do đó,
việc Trung Quốc tuyên truyền về mối quan hệ dân tộc với người Đài Loan hầu như
khó thẩm lậu, thậm chí còn gặp phản ứng ngược ở Đài Loan. Và về phương diện
này, ví dụ như về ảnh hưởng ý thức hệ của chính quyền Kyiv đối với người dân
Ukraine theo ý nghĩa thấm nhuần bản sắc Ukraine, là rất đáng lo ngại và đáng
báo động đối với Trung Quốc.
PV: Bài học quan trọng thứ tám mà Trung Quốc có thể học được từ hoạt động quân sự đặc biệt của Nga là gì?
KIYO IWATA: Không
thể chấp nhận được sự thiếu nhất quán nhỏ nhất trong các hành động của các lực
lượng mặt đất, hải quân và không quân, thể hiện trong quá trình Nga tham gia
các hoạt động chung ở Ukraine. Một trong những lý do tại sao lực lượng mặt đất
của Nga vẫn tiến lên khá chậm chạp là việc bắt đầu một chiến dịch quân sự đặc
biệt khi thực tế là Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã không thể đảm bảo hoàn
toàn ưu thế trên không. Khi bắt đầu hoạt động quân sự đặc biệt, Nga có thể nghĩ
rằng cuộc ném bom bằng tên lửa và máy bay chiến đấu đã phá hủy hoàn toàn mạng
lưới phòng không của Ukraine, chẳng hạn như radar và tên lửa phòng không, và họ
đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn không phận Ukraine. Tuy nhiên, Ukraine vẫn
có các radar và vị trí phòng không không bị phá hủy, cũng như trực thăng và máy
bay không bị trúng tên lửa và bom, thậm chí còn có thể sử dụng.
PV: Theo ông, trong cách hành xử với Đài Loan, Trung Quốc sẽ tập trung chú ý vào điểm nào?
KIYO
IWATA: Trung Quốc, tất nhiên, đã cảm nhận được chính phủ Nga đẫ thực
hiện khá thành công việc kiểm soát thông tin nội bộ ở nước này trong chiến dịch
quân sự đặc biệt. Vì vậy, tôi cho rằng trong thời gian tới, Bắc Kinh cũng sẽ
tăng cường hơn nữa việc kiểm soát thông tin tại nước họ.
Trung
Quốc cũng sẽ cảnh giác với các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Trung Quốc,
làm tăng sự phụ thuộc của các nước trên thế giới vào nền kinh tế Trung Quốc và
không cho phép họ đi ngược lại Bắc Kinh.
Ngoài ra,
rất có thể, Trung Quốc sẽ tăng cường quan hệ với Nga và Triều Tiên, kể cả trong
lĩnh vực quân sự. Có thể nghĩ rằng trong trường hợp Trung Quốc xâm lược Đài
Loan, Hải quân Nga sẽ đồng thời tổ chức một cuộc tập trận lớn ở Biển Okhotsk,
và Triều Tiên sẽ phóng thêm một tên lửa đạn đạo tầm xa. Trong điều kiện này,
một lực lượng đáng kể của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và một phần lực lượng vũ
trang Mỹ trong khu vực sẽ buộc phải chuyển hướng chú ý sang tăng cường các hành
động theo dõi và răn đe kẻ thù. Mục tiêu của Trung Quốc sẽ là ngăn chặn sự tập
trung của các lực lượng Nhật Bản và Mỹ ở mặt trận Đài Loan thông qua tương tác
như vậy với các đối tác của họ trong khu vực.
Tình
trạng khẩn cấp (tức là chiến tranh) ở Đài Loan cũng sẽ là tình trạng khẩn cấp
xung quanh Nhật Bản. Về vấn đề này, điều đặc biệt cần thiết là phải tăng cường
hệ thống an ninh của Nhật Bản, để những vấn đề như vậy có thể bị lên án rộng
rãi trong xã hội Nhật Bản và được xử lý một cách hiệu quả.
TÔ
HOÀNG chuyển ngữ
