Nhà văn trẻ phải viết ra sao trong thời đại số hóa, là câu hỏi gay gắt ở Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc 2022 tổ chức tại Đà Nẵng.
Nhà văn trẻ hôm nay được tiếp xúc với những nền văn học
và văn hóa phong phú và khác biệt hơn các thế hệ nhà văn đi trước. Nhà văn trẻ
hôm nay được tiếp nhận nhiều hơn những thông tin đa chiều, có nhiều điều kiện công
bố tác phẩm hơn và được sống trong một nền dân chủ ngày càng rộng mở. Đó là những
khẳng định của Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc 2022 diễn ra hai ngày
18-19/6.
Nhà văn trẻ cũng nhận được sự quan tâm của các vị lãnh
đạo cao cấp. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gửi thư khen ngợi hai gương mặt
trong Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc 2022 là nhà văn trẻ Trần Phú
Minh Anh (đại biểu trẻ nhất, 15 tuổi, học sinh tại TP.HCM) và nhà thơ trẻ Vũ
Nguyên (đại biểu là người khuyết tật, cư ngụ tại Sầm Sơn, Thanh Hóa).
Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng gửi
quà tặng đến các nhà văn trẻ, mỗi đại biểu một cái đồng hồ, với lời nhắc nhở hãy
trân trọng từng khoảnh khắc tuổi trẻ để sáng tạo.
Đại biểu nhà văn trẻ được giới hạn dưới tuổi 35, nghĩa
là xác định tuổi đời chứ không phải tuổi nghề. Nhà văn trẻ phải viết gi trong
thời đại số hóa, khi mà thị hiếu của công chúng đã tập trung vào các phương tiện
nghe - nhìn?
Nhà văn trẻ phải viết ra sao, khi quá khứ từng có những
tác phẩm được viết từ giai đoạn thanh xuân của các bậc tiền bối hà thơ Nguyễn
Du viết “Truyện Kiều” khi chưa đầy 40 tuổi, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu viết “Lục
Vân Tiên” năm 29 tuổi, nhà văn Nam Cao viết “Chí Phèo” năm 24 tuổi, nhà văn Vũ
Trọng Phụng viết “Số đỏ” năm 24 tuổi, nhà thơ Chế Lan Viên viết “Điêu tàn” năm
17 tuổi, nhà thơ Xuân Diệu viết “Thơ Thơ” năm 22 tuổi...?
Trong diễn văn khai mạc có tên gọi “Cho cái đẹp và tự
do”, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam- Nguyễn Quang Thiều đưa ra nhiều gợi ý mạnh
dạn và nóng bỏng:
“Vì sao chúng ta viết? Chúng ta viết bởi chúng ta nhận
ra trong thời đại chúng ta đang sống vẫn ẩn chứa nhiều tội ác. Đó là những cuộc
chạy đua vũ khí hạt nhân, đó là những cuộc chiến tranh tàn khốc, đó là sự áp đặt
độc tài của một người này với một người khác, của một quốc gia này với một quốc
gia khác. Và nhà văn khi cầm bút chính là bước vào cuộc chiến đấu chống lại tội
ác đó.
Vì sao chúng ta viết? Chúng ta viết bởi lòng hận thù
giữa con người với con người đang có nguy cơ lan rộng trong mỗi nơi chốn con
người đang sống. Bởi nhân phẩm con người đâu đấy trên thế gian này vẫn đang bị
đối xử bằng bạo lực và bị định giá bằng vật chất. Sự hận thù là đồng minh của
bóng tối. Mỗi trang viết của nhà văn phải thắp lên một ngọn lửa để xua đi bóng
tối ấy. Nếu không làm được như vậy thì những gì chúng ta viết ra có nguy cơ trở
thành kẻ đồng lõa với bóng tối, với tội ác. Và mỗi trang viết của chúng ta phải
là những nhịp cầu bắc qua những ngăn cách, những vực sâu của hận thù để mang
yêu thương tới mỗi con người”.
Không khó khăn gì để những người tổ chức cuộc quy tụ
nhà văn trẻ cả nước, nhận ra rằng: Bên cạnh lối viết truyền thống, nhiều cây
bút trẻ đã có những tìm tòi, thể nghiệm, bắt kịp những khuynh hướng sáng tác mới
hiện nay của thế giới như văn học phi hư cấu, tiểu thuyết giả tưởng hay phong
cách hiện thực huyền ảo...; một số người quay về với tiểu thuyết trinh thám,
kinh dị làm nên một bức tranh văn chương vô cùng phong phú. Có một hiện tượng
đáng chú ý là những năm gần đây nhiều tác giả trẻ “tấn công” vào đề tài lịch sử,
lý giải lịch sử bằng cái nhìn đương đại.
Nhà thơ Hữu Việt ở tuổi 59, với tư cách Trưởng ban Nhà
văn trẻ của Hội Nhà văn Việt Nam, nhắn nhủ các đại biểu đôi mươi nhiệt huyết: “Hãy
sống và viết như những người mở đường rực rỡ để khám phá vẻ đẹp của con người,
thiên nhiên, tình yêu, những điều cao cả, những thân phận bé nhỏ, sự quyến rũ
và bí ẩn của tâm hồn, của vũ trụ và cả những điều bình thường nhất mà ta vẫn gặp
hằng ngày. Hãy viết như thể, nếu ta không viết ra thì văn học sẽ thiếu vắng điều
đó. Hãy làm công việc này thật bình tĩnh, bền bỉ, nhẫn nại và đừng sốt ruột”.
TUY HÒA
