Báo chí Mỹ và báo chí Ukaine đưa ra những tên tuổi lớn của văn chương nghệ thuật thời Xô Viết như Lev Tolstoy, Mikhail Bulgakov, Tchaikovsky... để phân tích sự chia rẽ của thế giới sau cuộc chiến tranh do Putin phát động.
Báo THE AMERICAN CONSERVATIVE – Mỹ: CHỨNG MẤT TRÍ NHỚ VỀ
VĂN HÓA CỦA UKRAINE
Ngày càng rõ ràng rằng trong tương lai sẽ
có một sự rạn nứt lớn giữa chế độ lịch sử và phản lịch sử.
Tolstoy đối với người Ukraine là ai? Bạn
không dám nói đến tên của Tolstoy sao ?
Để những kẻ phân biệt chủng tộc của Mỹ
không được độc quyền hủy diệt lịch sử, giới tinh hoa theo chủ nghĩa tự do của
Ukraine đã tiến hành chiến dịch "xóa sổ" di cảo của chính họ. Và bây
giờ danh sách các nạn nhân mà họ kể ra đứng đầu là đại văn hào của thế kỷ 19-
Lev Tolstoy. Sinh ra trong một gia đình quý tộc lâu đời ở miền Tây nước Nga vào
năm 1828, Tolstoy nổi tiếng thế giới với những tác phẩm đồ sộ như “Chiến tranh
và Hòa bình”, “Anna Karenina”.
Một quảng trường và một ga tàu điện ngầm ở Kyev được mang tên ông, mặc dù bây
giờ, rất có thể, không còn lâu nữa sẽ bị xóa bỏ. Chính quyền Kyev đang xem xét
đổi tên hai địa điểm này theo tên của Vasily Stus, một nhà thơ và nhà bất đồng
chính kiến người Ukraine sống trong thời kỳ Xô Viết và là người có di sản không
gì sánh được với nhà văn Nga vĩ đại.
Động thái này là một phần của chiến dịch rộng
lớn hơn nhằm "phi thực dân hóa" văn hóa Ukraine, nhằm mục đích là phá
hủy bất kỳ mối quan hệ nào giữa đất nước Slavic trẻ trung này và nước láng giềng
lớn hơn của nó. Chiến dịch được trình bày như một sự bác bỏ hoàn toàn chủ nghĩa
đế quốc Nga, trên thực tế trông thật ngu ngốc và cam chịu thất bại. Và sự lựa
chọn Tolstoy là một trong những nạn nhân chính sẽ giúp giải thích tất cả.
Khi Tolstoy ở độ tuổi 20, ông từng là sĩ
quan pháo binh Quân đội Đế quốc Nga trong Chiến tranh Krym 1853-1856, trong đó
Ukraine chỉ là chiến trường giữa Nga và một liên minh các cường quốc phương Tây
(và Đế chế Ottoman). Đối với thời gian phục vụ tương đối ngắn của mình, Tolstoy
đã đến thăm Sevastopol bị bao vây và tham gia vào những trận chiến đẫm máu nhất
trong cuộc chiến đó. Sự đổ máu mà chàng trai Tolstoy gặp phải ở Crimea khiến
Tolstoy trở thành một kẻ phản đối nồng nhiệt mọi bạo lực và là người ủng hộ chủ
nghĩa vô chính phủ của Cơ đốc giáo, kết quả là các nhà chức trách tinh thần và
thế tục ở Moscow bắt đầu đối xử với anh ta bằng sự nghi ngờ sâu sắc. Trong những
năm sau đó, Tolstoy sống một thời gian trên bờ Biển Đen ở Gaspra, thuộc bán đảo
Crimea, mà Ukraine hiện đang cố gắng quay trở lại. Do đó, nếu chúng ta đang thực
sự nói về thái độ phẫn nộ chân thành trước sự tàn khốc của chiến tranh, thì
chúng ta khó có thể tìm thấy ai hơn Lev Tolstoy.
Tên của những nạn nhân khác của chiến dịch
"phi thực dân hóa" đã chứng tỏ nhiều vấn đề tầm thường trong việc
"phi Nga hóa" Ukraine. Nhà soạn nhạc vĩ đại người Nga Pyotr Ilyich Tchaikovsky sinh ra ở Votkinsk, thuộc biên giới
Nga-Ukraine hiện nay của Nga. Nhưng ông cố của nhạc sỹ là một người Cossack,
người đã làm nên danh hiệu của mình trong trận chiến chống lại người Thụy Điển
tại Poltava vào năm 1709, và nguồn gốc gia đình của ông ở Ukraine hiện đại rất
sâu sắc và rất đáng chú ý. Nhạc viện Kyev được đặt theo tên của ông, nhưng các
nhà chức trách Ukraine hiện đang xem xét việc đổi tên nó và một số đường phố
khác. Những nhân vật hàng đầu của thế giới âm nhạc Ukraine thậm chí còn nhấn mạnh rằng các tác phẩm
của Tchaikovsky và các nhà soạn nhạc vĩ đại khác của Nga không nên được trình
diễn ở Ukraine nữa.
Báo XỨ SỞ - Ukraine: TÌNH THẾ LƯỠNG CỰC
Mikhail Bulgakov khó có thể cạnh tranh với
Tolstoy về quy mô di sản của mình, nhưng cuốn tiểu thuyết “Thợ cả và Margarita” của ông cũng xứng đáng được
coi là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất thế kỷ 20. Bulgakov sinh năm 1891 tại
Kyev trong một gia đình có nhiều linh mục Chính thống giáo. Chàng trai trẻ được
đào tạo về y tế ở Ukraine, và anh rời Kyev lần đầu tiên trong một thời gian dài
khi được cử làm bác sĩ quân y phục vụ ở ngoài mặt trận thời kỳ Chiến tranh thế
giới thứ nhất. Sau đó, ông đã nhiều lần chuyển từ Nga đến Ukraine và quay trở lại,
và sau đó nữa, khi 30 tuổi, cuối cùng ông đã định cư ở Moscow. Có một số kinh
nghiệm với tư cách là một nhà báo, Bulgakov trở thành một nhà văn và là nhà văn
châm biếm. Chính Joseph Stalin đã cấm một số tác phẩm của nhà văn này.
Tchaikovsky có phải là người Ukraine
không? Bulgakov có phải là người Nga không? Tôi sẽ trả lời cả hai câu hỏi này
trong một lời khẳng định. Nhưng tôi cũng sẽ trả lời khẳng định nếu các câu hỏi
được hỏi ngược lại. Không có đen trắng trong lịch sử, và không thể vạch ra đường
vạch rõ ràng giữa hai quốc gia có mối quan hệ bền chặt và lâu dài như vậy.
Vladimir Putin chắc chắn biết điều này.
Tuy nhiên, cách giải thích sự thật của ông ta bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa dân tộc
cuồng tín và nỗi hoảng sợ bao trùm lấy ông ta khi nghĩ đến đường biên giới của
các cường quốc nước ngoài đang lan tỏa tới sát biên giới nước Nga. Vâng,
Ukraine là một quốc gia giả tạo. Có lẽ trên hành tinh của chúng ta chỉ có khoảng
chừng nửa tá quốc gia không phải là như thế. Nhưng sự phức tạp của lịch sử, của
nền văn minh và đế chế không nên được coi là điều tuyệt đối khi đối mặt với chủ
nghĩa dân tộc hiện đại, các quốc gia và chiến tranh hiện đại.
Chính quyền Ukraine và các nước phương Tây
đang tự cảm thấy vô cùng xấu hổ khi họ cố gắng đáp trả sự thật bị bóp méo của
Putin bằng những điều hoàn toàn sai sự thật. Vào đầu cuộc xung đột hiện nay, đại
sứ quán Mỹ ở Kyev đã đăng một meme đầy mâu thuẫn trên Twitter, như gửi tới một
người nào đó, có vẻ như để làm suy yếu các tuyên bố hung hăng của Putin.
Tất nhiên, điều này trực tiếp dẫn ra những
lập luận của Putin. Lịch sử của Kyev, hơn một nghìn năm tuổi, đó là lịch sử của
Nga, và ở mức độ như thế cũng là lịch sử của Ukraine. Bạn có thể tranh luận bao
nhiêu tùy thích về những kết luận chính trị được rút ra từ điều này, nhưng thực
tế đó không thể bị phủ nhận. Cố gắng tách văn hóa và lịch sử của một quốc gia
này với văn hóa và lịch sử của một quốc gia khác- những người mưu toan như vậy
chỉ chứng minh rằng việc làm đó là không thể và không cần thiết.
Ngày càng rõ ràng hơn rằng trong tương lai
một sự rạn nứt lớn sẽ nằm giữa chế độ lịch sử và chống lịch sử; giữa những người
nhận ra sức mạnh của lịch sử và hiện thực của một trật tự đã cắm rễ đâm chồi,
và giữa những người chỉ công nhận những điều trừu tượng đã cắt đứt khỏi những
người đã đặt nền móng.
Trong nỗ lực hàn gắn chủ nghĩa siêu quốc
gia với một bản sắc tự do mới, Ukraine đã nhận thấy mình ở vị trí bị giằng xé
giữa hai cực như thế. Tình thế tiến thoái lưỡng nan này quen thuộc với nhiều
người ở phương Tây và nó cũng mang ý nghĩa sống còn đối với người Ukraine nói
chung, cũng như bất kỳ ai trong chúng ta
nói riêng.
TÔ HOÀNG chuyển ngữ
