Dòng người di tản có gì trong hành trang của họ? Nỗi nhớ nhung nơi chôn nhau cắt rốn và nỗi hoang mang số phận lênh đênh. Dòng người di tản trên những chiếc xe máy cũ kỹ và dòng người di tản trên những đôi chân lam lũ, thực sự khiến những ai còn ân nghĩa đồng bào phải nghẹn ngào day dứt. Nhà thơ Nguyễn Duy đã cảm tác: “Nước mắt với hậu kỳ nước mắt/ động trời cuộc chỉnh đốn lương tri”
LẮNG NGHE NƯỚC MẮT
1.
Về
về
về
về quê!
từng đoàn người lao đi
mưu sinh
từng đoàn người lao về
tị nạn
tị nạn nơi quê hương mình.
2.
Những phận người trôi trên đường xa
gỗ
củi
rều rác
trôi theo dòng lũ quét
ngoái lại mà coi cuộc trôi định mệnh
một dân tộc
trôi
tới Mũi Cà Mau
hết đất
đường thiên lý đầm đìa
máu
mồ hôi
nước mắt.
3.
Những cuộc chạy marathon truyền đời
thời xa lắc gọi chung là chạy loạn
tản cư
di cư
sơ tán
di tản
ngôn ngữ mỗi thời cải tiến cải lui
nôm na vẫn là… chạy
chạy giặc ngoại xâm
chạy anh em ruột thịt.
4.
Đại dịch này chạy Trời
thiên binh siêu hình
không nhìn thấy
không cảm thấy
ai xe máy rồ máy
ai xe đạp cọc cạch đạp
ai không xe lê bàn chân Giao Chỉ
lê dân = dân lê
tháo chạy phiêu lưu ký
nước mắt thay cho giấy đi đường.
5.
Nước mắt
chập trùng tuôn
nước mắt
người kiệt sức xin ăn
nước mắt
dấu chân in máu
nước mắt
trẻ sơ sinh đùm trong bọc áo
nước mắt
mẹ khóc con lưu thai
nước mắt
ngôi mộ ai đắp điếm sơ sài
nước mắt
lá lành thương lá rách
nước mắt
xăng không đồng cơm miễn phí
lê thê ngàn dặm về quê
nước mắt trơn như dầu nhớt.
6.
Nước mắt với hậu kỳ nước mắt
động trời cuộc chỉnh đốn lương tri?
nước mắt mưa tắm gội tâm hồn?
nước mắt cuốn trôi mặt nạ?
hỡi ai kinh niên chai lì cảm xúc
mãn tính dửng dưng mặc kệ sự đời
hỡi kẻ hành nghề hút máu uống mồ hôi
phút tử sinh vẫn mưu mánh ăn người
hãy yên lặng lắng nghe
nước mắt
hãy cúi đầu lắng nghe
nước mắt
hãy nghiêm cẩn lắng nghe
nước mắt!
NGUYỄN DUY
