Có những bạn đọc đi một chặng đường dài đến Nhà Xuất bản Hội Nhà văn mà tiền đi lại bằng taxi còn hơn cả tiền mua một ấn phẩm để xin chữ ký vào bản Viết & Đọc mà họ mua. Họ muốn có bút tích của những người làm ra ấn phẩm này.
LỜI THƯA CỦA NHỮNG NGƯỜI TỔ CHỨC VÀ THỰC HIỆN ẤN PHẨM VIẾT & ĐỌC
Thưa các bạn
Viết & Đọc chuyên đề mùa Thu năm 2021 là một số đặc biệt. Đặc biệt bởi đây là số mà những người tổ chức thực hiện chuyên đề này làm để kỷ niệm 3 năm ngày Viết & Đọc ra đời ( mùa Thu 2018 – mùa Thu 2021). Đặc biệt bởi lần đầu tiên chúng tôi xin được dành trọn số này để giới thiệu các sáng tác và bài viết ở nhiều thể loại của chính các nhà văn, nhà thơ, dịch giả, biên tập viên của Nhà xuất bản Hội Nhà văn, của những thành viên trong nhóm ‘’tổ chức và thực hiện’’ từ số mùa Thu 2018 đến nay và của một số cộng tác viên có mối quan hệ đặc biệt với Viết & Đọc lâu nay. Ngay cả phần khó khăn nhất là vẽ các phụ bản chúng tôi cũng dùng ‘’cây nhà lá vườn’’. Chúng tôi muốn trong ngày kỷ niệm đặc biệt này sẽ tự mình ‘’nấu những món ăn’’ dân giã của nhà để tiếp khách. Có lẽ đấy cũng là một niềm vui nho nhỏ cho cả khách cùng chủ.
Trong một sáng xuân ở đảo Cát Bà cách đây hơn 3 năm, khát vọng làm một cuốn sách chuyên đề về văn chương đã được quyết định. Cái tên Viết & Đọc được sinh ra từ ý tưởng của nhà báo Nguyễn Trung Dân. Ý tưởng đã rõ ràng, nhưng để in một cuốn chuyên đề hàng trăm trang dạng một tạp chí thì vấn đề tài chính quả là một thách thức quá lớn. Nhà Xuất bản không đủ sức để thực hiện giấc mơ này. Lúc đó, giấc mơ về một ấn phẩm mang tên Viết & Đọc như một áng mây bay trên đầu và có nguy cơ càng ngày càng xa và biến mất.
Nhưng trong một lần ngồi cà phê với một người bạn ở Sài Gòn, tôi hào hứng nói về dự án Viết & Đọc nhưng cũng đượm buồn vì khó có thể thực hiện được. Người bạn ấy nghe xong hỏi tôi :’’ Mỗi số như vậy anh phải chi phí bao nhiêu ?’’. Tôi nói số tiền mà chúng tôi dự tính cho mỗi số. Nghe xong, người bạn bắt tay tôi và nói :’’ Anh đã có số tiền đó. Chỉ mong cảm hứng của anh không bao giờ nguội lạnh”.
Và thế là Viết & Đọc ra đời. Rồi cứ trước khi Viết & Đọc đưa vào nhà in thì tài khoản của chúng tôi đã đủ số tiền để in và trả nhuận bút cho Viết & Đọc. Sự giúp đỡ quá lớn nhưng lặng lẽ và đều đặn của người tài trợ làm chúng tôi vừa hạnh phúc vừa dày vò. Viết & Đọc sẽ làm gì để đáp lại tấm lòng như vậy. Viết & Đọc luôn muốn được chính thức công bố quí danh của người tài trợ đặc biệt này. Nhưng anh chỉ xin chúng tôi một điều là cho anh được đồng hành lặng lẽ cho tới khi nào Viết & Đọc còn tồn tại.
Người khắc ‘’con dấu’’ cho Viết & Đọc là họa sỹ Lê Thiết Cương. Tôi coi măng sét của một tờ báo, một tạp chí là cái dấu xác nhận. Họa sỹ Lê Thiết Cương đã sáng tạo ra cái ‘’dấu’’ sang trọng và rất văn chương ấy. Rồi cho đến gần đây, ông đã hoàn thiện mỹ thuật cho Viết & Đọc bằng những vi nhét cho các chuyên mục. Thực lòng mà nói: cho đến lúc đó, Viết & Đọc đã hoàn chỉnh y phục và chỉ còn việc bước ra và bày tỏ con người mình mà thôi.
Có một người cứ mỗi khi Viết & Đọc ra mắt số mới ông lại tổ chức một tiệc rượu sang trọng và ấm áp và mời những người bạn thân thiết chúc mừng Viết & Đọc. Ông đọc không bao giờ bỏ sót một chữ nào của ấn phẩm này kể cả những chữ còn kém, còn vụng và còn nhạt. Ông là người yêu Viết & Đọc cả những gì tốt đẹp và cả những khiếm khuyết của ấn phẩm này. Tình yêu của ông giống tình yêu trai gái ‘’yêu nhau nước đục thành trong’’. Ông là một người bạn đặc biệt, một bạn đọc đặc biệt của Viết & Đọc. Ông có một cái tên rất ấn tượng luôn chứa đựng tinh thần bay lên. Ông là Ngô Quốc Kỳ.
Có một bạn đọc đã ngoài 80 tuổi đều đặn đến Nhà Xuất bản Hội Nhà văn rất sớm mỗi khi Viết & Đọc ra mắt để mua dăm bản Viết & Đọc cho ông và cho bạn bè ông. Nếu số nào thấy ông chậm đến, tôi lại bồn chồn. Không phải tôi bồn chồn vì chưa bán được thêm dăm số Viết & Đọc mà bồn chồn như đợi một tri kỷ đã hẹn nhau hội ngộ mà ‘’đào kia đã rụng cánh hồng/ Trà xuân đã nhạt đường không bóng người’’. Nhưng dù thế nào thì cuối cùng ông vẫn đến.
Có những người thi thoảng lại gọi điện thoại cho chúng tôi tha thiết nhờ chúng tôi giúp họ mua lại các số trước đó đã xuất bản mà họ chưa có. Nhưng chúng tôi đều không giúp được họ. Ngay cả tôi bây giờ muốn có một vài bản Viết & Đọc của năm đầu tiên mà chẳng biết làm cách nào. Tôi thành thực xin lỗi họ.
Có những người hình như không liên quan gì lắm đến Viết & Đọc nhưng cứ khi ấn phẩm này ra đời lại lặng lẽ viết những lời nhận xét có khen có chê lên facebook của mình nhưng chân thành, nhiệt huyết và đầy trân trọng.
Có những nhà thơ, họa sỹ sống ở nước ngoài thường xuyên giúp chúng tôi mà không chịu nhận nhuận bút như nhà thơ Nguyễn Đức Tùng, họa sỹ Nguyễn Trọng Khôi. Mỗi lần chúng tôi nhắc chuyện chuyển nhuận bút thì các anh lại nói :’’ Nhờ mọi người giữ lại để khi về Hà nội sẽ cùng nhau uống cà phê’’. Và chúng tôi vẫn đợi trong suốt ba năm nay để được uống cà phê với những con người mà chúng tôi vô cùng quí trọng.
Có họa sỹ đã từng ngồi cả ngày với họa sỹ trình bày của chúng tôi để tham gia trình bày cho Viết & Đọc. Đấy là họa sỹ Đào Hải Phong. Ông cẩn trọng với công việc của Viết & Đọc tựa đang vẽ bức tranh khổ lớn cho một triển lãm quan trọng của mình.
Có nhà thơ, họa sỹ cương quyết không cộng tác với bất cứ tờ báo, hay tạp chí nào trong thời gian này nhưng mọi nhờ vả của Viết & Đọc đều được ông hào hứng và miễn trừ mọi thủ tục mà Viết & Đọc phải thực hiện với ông. Lúc nào tôi ngỏ ý nhờ ông giúp việc gì đó ông đều nhắn tin cho tôi : ‘’cụ có quyền được yêu cầu tôi’’. Đó là nhà thơ, họa sỹ Đỗ Trung Quân.
Có những bạn đọc gọi cho tôi tiếc cho một lỗi chính tả còn trong ấn phẩm như là lỗi trong một văn bản quan trọng nào đó liên quan đến cuộc đời họ.
Có những bạn đọc đi một chặng đường dài đến Nhà Xuất bản Hội Nhà văn mà tiền đi lại bằng taxi còn hơn cả tiền mua một ấn phẩm để xin chữ ký vào bản Viết & Đọc mà họ mua. Họ muốn có bút tích của những người làm ra ấn phẩm này. Họ tôn trọng chúng tôi. Và chúng tôi cố gắng hết mình để bày tỏ lòng biết ơn đối với sự tôn trọng mà họ dành cho mình.
Với những số Viết & Đọc ra đời gần đây, có những bạn đọc nói tôi nên đổi tên ấn phẩm này thành Viết, Đọc & Nhìn bởi nhiếp ảnh gia Dương Minh Long đã mang lại cho ấn phẩm này những bức ảnh tư liệu về đời sống của các văn nghệ sỹ. Chuyên mục ảnh tư liệu ấy tạo ra một không gian khác của đời sống văn chương.
Nếu bây giờ thiếu đi một nhà văn, một nhà báo, một dịch giả, một nhà tài trợ giấu tên, một bạn đọc chung thủy, một bạn đọc khắt khe, một facebooker, một người phát hành, một shipper và ngay cả một người trong giới văn chương luôn dè bỉu và chê bai ấn phẩm này….thì Viết & Đọc sẽ không thể hiện diện như đang hiện diện. Viết & Đọc xin biết ơn tất cả những người đã làm nên ấn phẩm này.
Viết & Đọc đã tròn ba tuổi. Và ở tuổi này, giống như một đứa trẻ, Viết & Đọc bước sang một giai đoạn mới với một khát vọng làm cho ấn phẩm này sang trọng hơn nữa, trí tuệ hơn nữa, bản lĩnh hơn nữa trên bước đường của mình. Chỉ như thế, các bạn mới không rời bỏ chúng tôi trong tiếng thở dài thất vọng.
Xin biết ơn tất cả.
Xin cầu chúc sự bình an cho mọi người
NGUYỄN QUANG THIỀU
( thay mặt những người thực hiện Viết & Đọc)
