Tiến sỹ văn học
Đoàn Hương một lần nữa lại gây sóng gió trong dư luận, khi bà tham gia một cuộc
trò chuyện trên VTV với đề tài chính xoay quanh đề xuất “tiếng Anh là ngôn ngữ
thứ hai”. Bà đã nói về việc Anh rời EU và từ đó, đưa ra nhận định tầm
quan trọng của Anh ngữ sẽ không còn lớn nữa, do đó nếu chỉ dồn vào tiếng Anh là
không ổn. Thực tế, điều bà Đoàn Hương nói là chưa chuẩn, chưa trúng, chưa đúng
nhưng dù gì nó cũng chỉ là giới hạn của một nhận định cá nhân mang tính chủ
quan. Và tất nhiên, khi người đọc, người xem cảm thấy cái không đúng, không
trúng ấy nó nghịch lỗ tai mình, họ sẽ cảm thấy khó chịu. Từ cái khó chịu đó, bà
Đoàn Hương thành đối tượng bị “ném đá” là điều cũng dễ hiểu.
SỰ “DẠI DỘT” CẦN
THIẾT
VĂN ĐOÀN
Sẽ có người nói
bà Đoàn Hương dại dột khi nhận lời các cuộc phỏng vấn, trò chuyện dễ thành tâm
điểm của sự cuồng nộ trong dư luận. Điều họ nói có lý. Bà Đoàn Hương đã từng
tham dự cuộc phỏng vấn nói về "cải tiến" chữ của ông Bùi Hiền. Dù bà
không bảo vệ cái đề án ấy, thậm chí bà còn chỉ ra những cái chưa đúng của nó,
nhưng bà đề cao thái độ làm khoa học của ông Bùi Hiền. Song, sự khách quan của
bà Đoàn Hương không đủ bảo vệ bà trước dư luận. Rất may, hình như bà không chơi
Facebook nên cũng chẳng bị ảnh hưởng từ nó là mấy.
Nhưng nhìn vào
cái cách bà Đoàn Hương lựa chọn cuộc phỏng vấn và đối thoại, tôi phải thừa nhận
rằng bà đã có một sự "dại dột cần thiết". Thậm chí, tôi xem hành động
ấy của bà là dũng cảm. Bà đã dũng cảm lên tiếng đúng lĩnh vực của mình, khi các
đơn vị phỏng vấn, đối thoại với bà đang mong mỏi nhất một ý kiến của một chuyên
gia. Mà nếu nói về ngôn ngữ, rõ ràng bà Đoàn Hương là chuyên gia. Bà là một
chuyên gia về Ngữ văn, với học vị tiến sỹ đàng hoàng. Và bà khiến tôi đặt câu hỏi:
“Các chuyên gia hiện nay đang ở đâu khi xã hội cần họ nhất?”.
Trong một cuộc
tranh luận khoa học trên mạng xã hội gần đây của một nhóm những người trẻ yêu một
môn khoa học có sự chỉ trích rất gay gắt (bằng học thuật) đối với vài bài viết
về khoa học của một người trẻ nổi danh. Trên diễn đàn, nhiều người chỉ ra rằng
các giới thiệu khoa học của người trẻ nổi danh kia là ngụy khoa học, với những
tài liệu không chính xác được sử dụng làm nền tảng.
Thậm chí, họ còn
chỉ ra được những chỗ nào là đạo văn, và họ cho rằng sự nguy hiểm của các bài
viết giới thiệu khoa học thường thức thiếu chuẩn xác ấy lại tạo ra niềm tin vững
chắc đối với những độc giả hâm mộ của người trẻ kia, để họ cho rằng đó chính là
khoa học chân xác. Lo ngại thứ ngụy khoa học gây nên những hiểu biết sai lệch
trong cộng đồng, họ đã lên tiếng và từ đó tạo ra tranh cãi dữ dội giữa hai phe:
bên chỉ trích và phe cổ động viên hâm mộ của tay bút trẻ kia.
Đọc cuộc
tranh cãi ấy, tôi thấy mình nên có chút trách nhiệm và tôi đã liên hệ với một
tiến sỹ đúng chuyên ngành khoa học ấy. Tôi nhờ tiến sỹ này tham gia bằng một
bài viết minh định chân-ngụy để chấm dứt sự tranh cãi. Tôi đã nghĩ rằng bằng uy
tín lâu năm của mình, ý kiến chuyên gia của vị tiến sỹ nọ sẽ có sức nặng. Nhưng
điều tôi nhận được chỉ là sự từ chối khéo, đại ý “bận lắm, với cả ngại tham gia
mấy việc như thế”.
Điều khiến tôi
thất vọng hơn cả là vị tiến sỹ nọ thực ra không hề bận rộn gì. Vị ấy đã nghỉ hưu
và ngày nào cũng lên Facebook bày tỏ quan điểm của mình về mọi vấn đề xã hội, từ
chính trị đến thể thao, đa số toàn những lĩnh vực mà vị ấy thiếu thông tin, dữ
kiện và thậm chí là cả kiến thức.
Từ câu chuyện của
vị tiến sỹ tôi quen và của bà Đoàn Hương, tôi nhận ra rằng đang tồn tại một chủ
nghĩa lạm bàn thái quá trong xã hội đương thời. Cái gì chúng ta cũng cấp cho
mình cái quyền bàn luận, bình luận bất chấp ta có hiểu biết đủ về nó hay không.
Trong khi đó, việc mình rành rẽ nhất thì mình lại im lặng, thờ ơ đến mức vô
trách nhiệm.
Chúng ta cần xem
lại chính mình. Để xã hội văn minh hơn, cần lắm những "dại dột" dũng
cảm như kiểu của Tiến sỹ Đoàn Hương. Và cần hơn nữa là việc đọc thật kỹ, nghe
thật kỹ điều người khác nói, kể cả nó có nghịch nhĩ đến mức nào. Ném hòn đá đi
thì dễ, nhưng thu lại hòn đá thì khó. Và hòn đá, nhiều khi nó chuyên chở luôn cả
nhân cách của chính mình.
Nguồn: Văn Nghệ Công An
