Bản quyền và đồng tiền nghiệt ngã

Những ngày qua, vấn đề bản quyền tác giả âm nhạc lại khiến dư luận một lần nữa phải xôn xao bởi những phát ngôn như: “Ai viết nhạc ra để ca sĩ lấy đi hát một đêm kiếm mấy chục ngàn USD, 300 - 500 triệu đồng để làm giàu, mua xe hơi nhà lầu...” hay “Bầu show tổ chức đêm nhạc bán cả chục triệu đồng/cặp vé”. Trong khi đó, tác giả âm nhạc lên tiếng đòi mấy đồng tiền bản quyền thì bị phản đối. Câu chuyện này nếu đặt vào thời điểm 5 - 7 năm trước thì chắc chắn sẽ khiến dư luận phải “lên đồng”, các phương tiện truyền thông lập tức vào cuộc rầm rộ; song nay đã khác, bởi những từ đanh thép như “kêu cứu” hay “tố cáo”… đã không còn mới trong câu chuyện tác quyền âm nhạc.

BẢO VỆ TÁC QUYỀN, ĐỪNG CHỈ KÊU SUÔNG

MAI AN

Đại diện của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) cho rằng, việc ban hành các quyết định mới về việc phê duyệt phương án đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ VH-TT-DL, hay việc ban hành Nghị định 142/2018/NĐ-CP sửa đổi một số quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước, trong đó quy định bãi bỏ thành phần hồ sơ “1 văn bản cam kết thực thi đầy đủ các quy định của pháp luật về quyền tác giả hoặc bản sao hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận với tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả” trong cấp giấy phép biểu diễn… đã khiến việc thu tác quyền đã khó càng thêm khó. VCPMC cho biết thêm, chỉ trong khoảng thời gian ngắn mà 78 chương trình biểu diễn vi phạm về quyền tác giả; trong đó có nhiều show lớn, sử dụng âm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng như Trịnh Công Sơn, Phú Quang hoặc show của các ca sĩ nổi tiếng như Lệ Quyên, Lan Anh, Đàm Vĩnh Hưng, Trọng Tấn, Anh Thơ…

 Vẫn biết tiền bản quyền đối với các nhạc sĩ là mồ hôi, nước mắt và là đồng tiền chính đáng đối với những tài năng nghệ thuật, song có còn hợp lý khi nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, giám đốc VCPMC, băn khoăn “tới thời điểm này vẫn chờ đợi vào thái độ tự nguyện và tinh thần trách nhiệm, đúng thời hạn của người sử dụng như thuở ban đầu cách đây cả chục năm thì liệu còn phù hợp?”

Thêm nữa cũng cần nhìn việc các nhạc sĩ bị vi phạm quyền tác giả là đang hiện hữu, nhưng tại sao “người bị hại” lại không dùng quyền dân sự để khởi kiện ra tòa, đấu tranh bảo vệ quyền của mình. Chúng ta vẫn rao giảng rằng xã hội muốn văn minh là phải thượng tôn pháp luật, vậy khi mà luật họ không chịu tìm hiểu thì không thể chờ đợi ở cái tâm và thái độ tự giác của người sử dụng tác phẩm âm nhạc mà cần phải ứng xử với nhau bằng luật pháp. Biết rằng những người đi tiên phong luôn gặp nhiều khó khăn thử thách, việc kiện ra tòa trong vi phạm tác quyền đòi hỏi đầu tư nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Song thực tế, trên thế giới các vụ vi phạm bản quyền nếu không thỏa thuận được đều giải quyết bằng cách đưa nhau ra pháp luật, vậy còn chần chừ gì mà Việt Nam lại không theo? Tại thời điểm này, nếu như cứ chọn giải pháp “kêu cứu” thay vì tự bảo vệ quyền lợi của mình thì chắc sẽ còn phải kêu dài dài! 

Nguồn: Sài Gòn Giải Phóng