Năm 1949, mọi điều chứng tỏ không thể có một nước Đức
thống nhất. Tại các vùng đất do các nước Anh, Mỹ, Pháp quản lý hình thành một
nhà nước riêng. Đáp trả, Nga thành lập ra nước Cộng hòa Dân chủ Đức. Vị thế của
Honecker tăng lên rất nhanh: Ông trở thành người đứng đầu tổ chức Đoàn thanh
niên Cộng sản của Cộng hòa dân chủ Đức. Năm 1955, một lần nữa Erich
Honecker được phái sang Nga-Xô Viết học tập, nhưng lần này là tại trường Đảng
cao cấp. Năm 1958, trở lại Đức, ngay lập tức Erich Honecker được bầu làm Ủy
viên Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng Xã hội thống nhất Đức (ra đời sau sự liên
kết giữa những người cộng sản và những người xã hội dân chủ). Để đáp lại
những vấn để về an ninh, trong thời gian xẩy ra cuộc khủng hoảng vào năm 1961,
Erich Honecker là một trong những người quyết định xây dựng bức tường Berlin.
Ba mươi năm sau, bức tường Berlin trở thành một trong những cái cớ để người ta
buộc tội và đưa ông vào tù.
ERICH HONECKER CÓ VAI TRÒ GÌ TRONG SỰ SỤP ĐỔ CỦA BỨC
TƯỜNG BERLIN?
TÔ HOÀNG
PHẦN I
Erich Honecker sinh tại Neunkirchen, quận Saar,
trong gia đình thợ mỏ. Saar là đất Đức nhưng sau Thế chiến I bị tách khỏi Đức,
nằm dưới quyền kiểm soát của Hội Quốc Liên. Những người thợ mỏ ở đây được trả
lương bởi đồng tiền đền bù chiến tranh của Pháp.
Tình hình kinh tế nặng nề, quy chế nhục nhã mà nước
Đức lãnh đủ do hậu quả chiến tranh đã thúc đẩy giới thanh niên phải lựa chọn-hoặc
là theo cánh tả hoặc là theo cánh hữu. Chàng thiếu niên 10 tuổi Erich tham gia
vào một nhóm thiếu niên cánh tả. Bước qua tuổi 14 Erich trở thành thành viên của
Liên đoàn thanh niên Cộng sản Đức.
Để trở thành đảng viên cộng sản tại Đức không dễ
dàng gì. Chính quyền luôn luôn nhìn họ với ánh mắt nghi ngờ; tầng lớp đang “ phất
cờ” thì thấy họ là kẻ thù nguy hiểm nhất, còn những người dân tộc chủ nghĩa thì
thẳng tay trừng trị. Nhưng Erich Honneker không hề biết sợ.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Thế giới đã hoàn toàn thay đổi. Sự đối kháng
với chủ nghĩa đế quốc sẽ tăng lên. Và sẽ tiếp tục tăng. Quá trình tiến triển của
lịch sử đang diễn ra như vậy…”
Erich làm nghề nông, sau chuyển sang làm thợ xây dựng
nhà cửa đồng thời vẫn hoạt động tích cực trong các tổ chức thanh niên cánh tả.
Năm 1930 những đồng chí già của anh quyết định đưa anh sang học ở nước Nga-Xô
Viết, tại trường quốc tế mang tên Lenin. Tại nước Nga, Erich không chỉ học
tập mà còn tham gia đội tình nguyện quốc tế góp phần xây dựng công trình liên hợp
gang thép Magnhitogorsk.
BỊ BẮT
Ở Nga về, Erich lãnh đạo tổ chức thanh niên cộng sản
của vùng Saar. Lúc này ông đã là đảng viên đảng cộng sản. Vào năm 1933 sau khi
những phần tử Quốc xã lên nắm chính quyền, đảng Cộng sản Đức bị cấm hoạt động.
Nhưng vì vùng Saar thuộc quyền bảo trợ của Hội Quốc Liên nên lệnh cấm này không
có hiệu lực.
Vào tháng giêng năm 1935 số phận vùng đất Saar sẽ được
quyết định bởi một cuộc trưng cầu dân ý. Những người cộng sản chống lại việc
sát nhập Saar với Đức , nhưng đa số tán thành. Erich có thể bị bắt giam nên ông
buộc phải sang Pháp.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Nhốt cùng khám với tôi là một anh chàng Di
gan. Chúng tôi khá hiểu nhau.Đêm xuống tôi rất khó ngủ. Thường phải uống một
vài viên thuốc. Chứng khó ngủ này còn kéo dài dài…”
Tháng 8 năm 1935 ông được cử tới hoạt động bí mật ở
Berlin. Erich mang theo một cái máy chữ với dự định phát tán những tài liệu của
tổ chức Cộng sản. Nhưng tất cả không lọt khỏi cặp mắt của cơ quan mật vụ
GHETAPO. Đến tháng 11, người cộng sản trẻ tuổi Erich Henneker bị bắt. Đây là lần
đầu tiên Erich bị giam cầm tại nhà tù Moabit nổi tiếng tại Berlin.
Sau một năm rưỡi bị giam giữ tại đây, Erich bị kết
án 10 năm tù. Ông bị chuyển qua nhà tù Brandenbrg. Trong suốt thời
gian ấy Erich tỏ ra là một đảng viên trung kiên, không chịu đầu hàng. Nhưng con
đường tiến thân của Erich suýt bị gẫy khúc khi ông yêu Sarlotta Sanuel- một nữ
giám thị của nhà tù này. Mãn hạn tù Erich đã cưới Sarlota Sanuel làm vợ.
Nhiều chiến hữu đã lên án Erich trong mối quan hệ ấy.
Kết quả, ông bị điều chuyển tới làm việc tại Liên đoàn thanh niên tự do Đức mới
được thành lập.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Hôm qua, sau một thời gian dài, tôi may mắn
gặp lại Erikh Milk. Anh ta đang dạo chơi cùng một cô nữ y tá. Tôi gọi to tên
anh, nhưng tuyệt nhiên không thấy anh ta đáp lại.Tôi cố gắng gọi to hơn, thêm một
lần nữa. Vẫn không nhận ra một phản ứng gì từ phía anh ta. Thậm chí anh ta còn
không ngẩng đầu lên, không nhìn về phía tôi nữa. Hiểu ra rằng, anh ta không muốn
trả lời. Tôi không tin rằng Erkh Milk có thể xử sự như vậy”.
Sarlota mất năm 1947. Vài năm sau Honneker kết hôn với
Edit Bauman, một đồng chí trong Liên đoàn Thanh niên. Vào năm 1950, bà này sinh
cho ông một người con gái.
CON ĐƯỜNG CÔNG DANH
Đến năm 1949, mọi điều chứng tỏ không thể có một nước
Đức thống nhất. Tại các vùng đất do các nước Anh, Mỹ, Pháp quản lý hình thành một
nhà nước riêng. Đáp trả, Nga thành lập ra nước Cộng hòa Dân chủ Đức. Vị thế của
Honecker tăng lên rất nhanh: Ông trở thành người đứng đầu tổ chức Đoàn thanh
niên Cộng sản của Cộng hòa dân chủ Đức.
Năm 1955, một lần nữa Erich Honecker được phái sang
Nga-Xô Viết học tập, nhưng lần này là tại trường Đảng cao cấp. Năm 1958, trở lại
Đức, ngay lập tức Erich Honecker được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị BCH Trung
ương Đảng Xã hội thống nhất Đức (ra đời sau sự liên kết giữa những người cộng sản
và những người xã hội dân chủ).
Để đáp lại những vấn để về an ninh, trong thời gian
xẩy ra cuộc khủng hoảng vào năm 1961, Erich Honecker là một trong những người
quyết định xây dựng bức tường Berlin. Ba mươi năm sau, bức tường Berlin trở
thành một trong những cái cớ để người ta buộc tội và đưa ông vào tù.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Đài phát thanh cho biết, sau 30 giờ bay,
Margot sẽ tới Chile. Nhưng vì sương mù, máy bay không thể hạ cánh nên đành quay
về Arghentina.Tại Chile những người xã hội chủ nghĩa chào đón Margot. Tin tức về
chuyến bay đưa Margot trở lại Arghentina an toàn khiến tôi nhẹ lòng”.
Vào đầu những năm 1970, kinh tế của Công hòa Dân chủ
Đức phát triển khá nhanh. Những người lãnh đạo Xô Viết ghi nhận một thời kỳ
chuyển đổi mới đã tới. Trong những cuộc bàn bạc, tranh luận trong nội bộ của Đảng
Xã hội thống nhất Đức nẩy sinh ý kiến Tổng bí thư Đảng và cũng là người đứng đầu
nhà nước Cộng hòa Dân chủ Đức Vanter Ulbrikt đã đến lúc cần nghỉ ngơi. Nga-Xô
Viết ủng hộ ý kiến đó. Và tháng 5 năm 1971 Erich Honecker trở thành người
lãnh đạo Đảng xã hội Thống nhất Đức.
NGƯỜI XÂY DỰNG “CHIẾC TỦ KÍNH XHCN”
Erich Honecker ở vị trí chèo lái của nước Cộng hòa
Dân chủ Đức gần hai mươi năm. Và hai chục năm ấy có thể coi là “ thời kỳ nở
hoa” nhất của Đông Đức. Vào thời điểm Honecker mới nhận vai trò lãnh đạo, ngoài
những vấn đề kinh tế ra, còn một loạt vấn đề về vị trí quốc tế của Đông Đức
chưa được giải quyết. Cộng hòa Dân chủ Đức không phải là thành viên của Liên Hợp
quốc. Quan hệ với các nước phương Tây rất phức tạp, chưa nói đến quan hệ với Cộng
Hòa Liên Bang Đức.
Mặc dù về phương diện kinh tế Đông Đức còn thua kém
Tây Đức, nhưng bước vào đầu những năm 1980 Honecker đã biến Đông Đức thành “Chiếc
tủ kính của Chủ nghĩa xã hội”. Ở đây nhiều điều “cởi mở” hơn các nước khác thuộc
phe xã hội chủ nghĩa. Không thắng được trong cuộc cạnh tranh với Liên Bang Đức
nhưng dòng người ồ ạt từ Đông Đức bỏ qua Tây đức đã chấm dứt. Điều này tuyệt
nhiên không phải vì có sự cản trở của bức tường Berlin. Đời sống ở Đông Đức khá
ổn định, mang tới sự dễ thở. Những ưu điểm ấy, đáng tiếc sao, chỉ được nhìn nhận,
đánh giá hết sau khi nước Cộng hòa dân chủ Đức không còn tồn tại.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Hôm qua tôi đọc lại những tài liệu liên
quan tới mối quan hệ giữa Cộng hòa dân chủ Đức và SEP (viết tắt của Hội đồng Hợp
tác kinh tế giữa các nước thuộc phe XHCN). Trong những tài liệu đó còn giữ
lại những đề xuất của tôi giữa Cộng hòa Dân chủ Đức và Liên bang Đức có thể có
nhiều phương diện cùng hợp tác. Dĩ nhiên đấy cũng mới chỉ là những ý tưởng. Tôi
không quên điều này. Chúng ta không tự khép cửa như bọn thù địch vẫn rêu
rao...”.
PHẦN
2
Áp lực nặng nề đối với những người lãnh đạo Cộng hòa
Dân chủ Đức sẽ diễn ra vào mùa hè. Honecker xử sự một cách thận trọng với
Gorbachov - kẻ đào mồ chôn CNXH để lên nắm quyền lực. Là một nhà hoạt động
chính trị có kinh nghiệm, Honecker nhanh chóng hoài nghi ngay rằng, phía sau những
khẩu hiệu om sòm của người đứng đầu nước Nga - Xô Viết lúc đó không hề chứa đựng
một hoạch định gì sâu sắc, có ý nghĩa. Phe XHCN cần tới những cải cách được suy
ngẫm kỹ, trước hết trong lĩnh vực kinh tế, nhưng Gorbachov chỉ chắm chú vào
phương diện đối ngoại. Honecker đã nhìn thấy trong các hoạt động của Gorbachov
tính chất phiến diện, sự nhượng bộ không gì biện minh nổi trước phương Tây và
Erich không ngại bộc lộ chính kiến của mình với những quyết sách đó của
Gorbachov.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Tôi phát lộn mửa với cái gọi là “ngôi nhà
chung châu Âu” mà Gorbachov ra rả xưng tụng. Tiếp theo một trợ thủ của ông ta,
ông Iakovlev đã công khai đẩy vấn đề đi xa hơn: “Vào năm 1917 khi chủ nghĩa Mac
Lenin chiếm lấy vũ đài, có nghĩa là một cuộc khủng hoảng đã xẩy ra trên thế giới
này”. Tôi cũng còn nhớ rất rõ diện mạo tên tư sản ti tiện của công cuộc cải tổ
kia, khi ông ta giải thích cho tôi chiến lược của ông ta và nói thêm, bà vợ
Raisa của ông ta phải nắm giữ một vai trò như thế nào. Tôi cũng nhớ Gorbachov
đã chờ đợi một cách đầy lo lắng phản ứng và cảm tình từ tổng bí thư các đảng cộng
sản khác. Đối với ông ta thể diện cá nhân luôn luôn là điều quan trọng hơn tất
cả. Có một lần khi ông ta tỏ ý hoài nghi vào bản thân, tôi đã tìm cách an ủi
ông ta. Nhưng thật ra, những tràng vỗ tay của phương Tây đối với ông ta là quan
trọng nhất”.
Đường lối chính trị của Gorbachov làm rung lắc toàn
bộ hệ thống xã hội chủ nghĩa. Những ai chống đối đường lối đó lập tức bị quy chụp
là bảo thủ và phải nhanh chóng rút lui. Vào năm 1989 Honecker ốm nặng, tạm thời
buộc phải rời bỏ công việc đang làm. Những người ủng hộ Gorbachov tại nước Cộng
hòa Dân chủ Đức quyết định chặng đường đi mới, sau khi loại bỏ người thủ lĩnh
già.
Ngày 17 tháng 10 năm 1989 tại Hội nghị Bộ Chính trị
Đảng Xã hội thống nhất Đức, một nghị quyết được thông qua: mãn nhiệm Erich
Honecker. Về thực chất, mọi việc đã được quyết định. Những người cộng tác thân
tín nhất của ông cũng bị loại bỏ. Erich Honecker cũng không muốn chống đối lại.
Từ thời thanh niên ông đã nhiễm phải thói quen chấp hành mọi ý kiến của Đảng.
Và thế là tại Hội nghị toàn thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng Xã hội thống nhất
Đức một quyết định ra đời nhất trí để Erich Honecker nghỉ vì lý do sức khỏe.
Từ Nhật ký của Erich Honecker: “Vì áp huyết cao tôi phải nhập viện. Ở Viện
người ta săn sóc tôi khá tốt. Tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Qua radio tôi được biết
quốc hội đã cho phép Margot trở về xứ sở. Tôi hay nghĩ tới Margot. Đó là người
quá gần gụi với tôi”.
TÌNH YÊU BỊ CẤM ĐOÁN VÀ LÒNG TRUNG THỦY BỀN LÂU.
Con đường công danh của Erich Honecker có thể tiến
triển mạnh ngày từ năm 1952, nhưng Margot Faist, cô gái 25 tuổi lãnh đạo tổ chức
thanh niên cộng sản mang tên Erist Telman đã sinh cho ông một bé gái, dù hai
người chưa đăng ký kết hôn. Điều này bị coi là đã nêu tấm gương xấu đối với
thanh thiếu niên.
Ở nước Nga - Xô Viết, nếu xẩy ra trường hợp tương tự
thì “kẻ tội đồ” sẽ bị tước thẻ Đảng, nhưng tại nước Đức luật lệ thông thoáng
hơn. Erich Honecker ly dị bà vợ đầu, cưới bà vợ sau và Margot Faist sẽ trở
thành người bạn chung thủy của ông đến tận những ngày cuối cùng của cuộc đời.
Margot Honecker trở thành Bộ trưởng Bộ Giáo dục của
Chính phủ Cộng hòa Dân chủ Đức ngay trước khi chồng bà trở thành Chủ tịch nước
và chỉ rời khỏi cương vị này khi Erich Honecker bị ép nghỉ. Người ta ghép cho vợ
chồng ông nhiều tội, nhưng quả là dưới thời bà Margot Faist nền giáo dục của Cộng
hòa Dân chủ Đức phát triển rất tốt. Margot hoàn toàn không phải là “viên tướng
sát thủ có bàn tay vàng” như bị luận tội.
Erich Honecker bị huyền chức bởi tội tham nhũng. Báo
chí hiện hành lúc đó đầy ắp bài vở, tin tức về “những tỷ tỷ tiền của Honneker”.
Tay chân thân tín của ông bị bắt giam, còn người ta tịch thu của Honecker bộ
sưu tầm vũ khí vốn là quà người ta tặng ông. Dần dà số “tỷ tỷ tiền của
Honneker” chỉ là 218 ngàn mark (tiền Đức). Đối với một người chiếm cương vị cao
ở một quốc gia trong 20 năm, số tiền đó không có gì đáng ngạc nhiên. Thật là một
chuyện huyền thoại được thêu dệt trắng trợn. Nhưng nỗi đau của gia đình Erich
Honecker cũng mới chỉ bắt đầu. Một lần, đang ngồi xem tivi Honecker bỗng nhận
ra rằng mình bị ung thư thận. Các bác sỹ đã báo kết quả xét nghiệm cho báo giới
trước khi ông biết.
Cách đó không lâu, hai vợ chồng ông - đúng là bị hất
ra ngoài đường phố. Những người lãnh đạo mới của nước Đức nói họ sẽ biến căn biệt
thự của vợ chồng ông thành một khu an dưỡng. Tháng Giêng năm 1990, Erich
Honecker cắt bỏ khối u ở thận. Ông vừa xuất viện người ta bắt giữ ông liền. Ít
lâu sau lại thả ra. Gia đình Honecker không biết sống ở đâu. Họ chỉ được phép
cư ngụ ở một ngôi nhà thờ. Cuối cùng họ đành lánh nạn tại khu đất quân sự thuộc
Nga - Xô Viết. Tại một viện quân y, Erich biết rằng ung thư đã di căn sang gan.
“GORBACHOV KHÔNG NHẬN RA ÔNG TA ĐÃ BIẾN THÀNH MỘT KẺ
ĐÊ MẠT”
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Nắm được quyền lực trong tay, với tư cách Tổng
Bí thư Gorbachov giơ tay đầu hàng và sau đó phá nát toàn bộ Đảng Cộng sản Liên
Xô. Bây giờ ông ta sống bằng tiền từ ngân hàng nước ngoài; đồng dollar đối với
ông ta nặng hơn đồng rúp nhiều. Tất cả những kẻ ủng hộ chiến tranh lạnh từ
Reigan đến Bush đều đứng lên bảo vệ ông ta. Bản thân Gorbachov không nhận ra
ông ta đã biến thành kẻ đê hèn ra sao. Đối với ông ta, bắt tay với Cộng hòa
Liên bang Đức trong mọi trường hợp, đều là phương án tối ưu”.
Mùa thu năm 1990 diễn ra việc thống nhất nước Đức. Cộng
hòa dân chủ Đức, đúng ra là bị nuốt chửng. Thủ lĩnh nước Nga Mikhail Gorbachov
“chúc mừng”, còn bà Margaret Thatcher và ông Francoi Mitteran thì biểu hiện nỗi
thất vọng.
Tồi tệ hơn, Gorbachov hoàn toàn không đả động gì tới
khả năng xấu, ví dụ như ủng hộ một nước Đức thống nhất đồng nghĩa với việc mở
đường cho khối NATO tiến sang phía Đông. Còn đối với “các chiến hữu cũ” ở Cộng
hòa Dân chủ Đức Gorbachov cũng không hề đả động tới việc cho họ tị nạn ở đâu đó
trên lãng thổ nước Nga.
Hồ sơ của Erich Honecker được chuyển qua Tòa án tối
cao Cộng hòa Liên bang Đức. Bây giờ ông bị ghép tội đã ký lệnh sử dụng vũ khí
trên vùng biên giới giữa Cộng hòa Dân chủ Đức và Cộng hòa Liên bang Đức, đưa tới
hậu quả cướp đi sinh mệnh của mấy chục người.. Những người cầm quyền ở nước
Đức mới còn vu cho Erich Honecker nhiều tội lỗi vô lý khác. Thực chất là chỉ
che đậy việc họ không được phép đột nhật vào một bệnh viện quân sự của quân đội
Nga trên đất Đức để bắt giải Honecker.
TÌM KIẾM NƠI ẨN NÁU
Ngày 13 tháng Ba năm 1991 một máy bay quân sự của
Nga - Xô Viết chở vợ chồng Erich Honecker sang Nga. Dẫu sao thì phe cánh của
Gorbachov cũng không thể không tỏ ra chút lịch sự khi bỏ rơi một con bệnh cao
tuổi đã từng là chiến hữu của mình. Liên bang Đức tỏ ra phẫn nộ nhưng cũng
không làm lớn chuyện. Xô Viết tối cao Nga - Xô Viết vẫn chưa từng chấp nhận những
gì liên quan tới một nước Đức thống nhất! Liên bang Đức không muốn làm tình
hình nóng thêm. Nhưng tình huống đối với Honecker ngày càng xấu hơn. Ảnh
hưởng của Gorbachov tụt xuống con số 0. Cộng hòa Liên bang Đức công khai yêu cầu
phải trả Erich Honneker cho họ. Còn những nhà dân chủ mới nổi ở nước Nga thì tỏ
ra hí hửng, vui mừng vì trả Honneker về Đức tức thoát khỏi “một tên độc tài đỏ”.
Vào đầu tháng 12 năm 1991, Chính phủ Cộng hòa Liên
bang Nga tuyên bố Erich Honecker có 2 khả năng để lựa chọn: Hoặc Honecker tự
nguyện ra khỏi nước Nga, hoặc họ sẽ dùng sức mạnh trả ông về Cộng hòa Liên Bang
Đức. Ngày 11 tháng 12 Erich và Margot chạy trốn vào ẩn náu trong địa phận của Đại
sứ Chi Lê ở Moskva.
Như ta còn nhớ vào năm 1973, tại Chi Lê xẩy ra chính
biến phát xít. Nhiều người ủng hộ Tổng thống Sanvador Alende đã tìm được nơi ẩn
náu tại Cộng hòa Dân chủ Đức. Trong số người lánh nạn ấy có ông Clodomiro
Almeida, vào thời điểm này đang là Đại sứ Chi Lê tại Cộng hòa Liên bang Nga.
Ông ta tự thấy phải hành động theo lương tâm, tìm cách cứu lấy những người bạn
Đức xưa kia đã cưu mang họ. Nhưng tại Chi Lê quyết định này cũng gây ra những
cuộc tranh cãi. Chính phủ Chi Lê liền cách chức Đại sứ của ông Almeida. Tại xứ
sở Nam Mỹ này vẫn còn không ít người ủng hộ Pinoche. Đơn giản hơn, họ là những
người không thích cộng sản.
CÂU CHUYỆN VỀ MỘT SỰ PHẢN BỘI
Việc kết tôi Honecker khai man bệnh đã trở thành cái
cớ giả để từ chối cho Honecker tị nạn. Việc kiểm tra bằng X quang đã chứng tỏ
buồng gan của ông đã bị di căn ung thư. Nhưng người ta nghi ngờ vào kết quả ấy.
Người đứng đầu Cơ quan Luật pháp Nga công khai tuyên bố chỉ cần Honecker ra khỏi
Đại sứ quán ChiLê ở Moskva, lập tức ông bị dong giải ngay về Đức. Tổng thống
Chi Lê Patrisio Eilvin thì quả quyết với Thủ tướng Cộng hòa Liên bang Đức
Helmut Kolh rằng Honecker đã rời khỏi Đại sứ quán Chi Lê ở Moskva.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Cuộc sống tiếp tục diễn tiến. Bây giờ tôi
giành thời gian đọc báo và nghe radio nhiều hơn. Thế giới đảo điên rồi. Ngân
hàng nhà nước Nga tôn thờ đồng dollar hơn hẳn đồng rúp. Elsin tuyên bố phát mãi
tất cả. Khác với người Nga tôi không thấy sợ hãi kẻ bét nhè rượu chè này”.
Hôm nay khi chúng ta đặt ra câu hỏi, tại sao nước
Nga không có đồng minh, muốn tìm câu trả lời chúng ta cần nhớ lại thời kỳ cuối
những năm 1980 đầu 1990. Liệu ở vào thời điểm ấy Honecker chắc có lẽ cũng đặt
ra câu hỏi ấy với người Nga, bởi ông luôn luôn là một đồng minh trung thành của
đất nước Nga. Việc giao một con bệnh cận kề cái chết cho những kẻ thù chính trị
một thuở của mình đã phủ lên đất nước chúng ta một nỗi nhục sẽ không bao giờ gột
sạch, mà dấu tích của nó còn lại với nước Nga cho đến tận hôm nay.
Ngày 29 tháng Sáu năm 1992, Erich Honecker được chở
bằng máy bay về Berlin. Ông bị áp giải ngay tại sân bay để đưa về nhà tù
Moabit. Thế giới tựa như một vòng tròn khép kín. Người chiến sỹ chống phát
xít năm xưa đã từng trải qua mọi sự khảo tra của mật vụ Gestapo, nay một lần nữa
lại trở về đứng sau những bức tường nhà tù cũ.
Những ai mong được nhìn thấy một ông già bước đi run
rẩy, vẻ mặt đầy sợ hãi, âu lo họ sẽ phải sửng sốt, ngạc nhiên. Erich Honecker
không có ý định sám hối, ông quyết tiếp tục cuộc tranh đấu cho những mục đích
đã theo đuổi.
Từ Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Có lẽ tôi cần thêm hai năm nữa. Chừng nào
tôi còn sống tôi sẽ cương quyết bảo vệ mình. Đó là trách nhiệm của tôi, trước hết
đối với những công dân của nước Cộng hòa Dân chủ Đức. Hiện nay, mỗi một người đều
hiểu rằng Đảng Cộng sản Liên xô dưới sự lãnh đạo của Gorbachov, nước Nga - Xô
Viết và tất cả các nước trong khối Varsava đều đã đầu hàng chủ nghĩa đế quốc.
Nhưng tất cả cần và vẫn có thể bắt đầu lại từ đầu. Đại chiến thế giới 3 đang tiến
lại gần…”.
Về việc xây dựng bức tường Berlin, Erich Honecker
cho rằng, trong hoàn cảnh căng thẳng của cuộc chiến tranh lạnh giữa hai phe vào
thời điểm đó, Ban lãnh đạo Đảng Xã hội thống nhất Đức đã đi tới kết luận, không
có một biện pháp nào khác để ngăn chặn một cuộc chiến tranh mới hủy diệt nhiều
sinh mạng đang ngấp nghé nổ ra, ngoài biện pháp phải xây ngay bức tường Berlin.
Đụng chạm tới việc vài chục người đã bị bắn dưới
chân tường Berlin, Erich Honecker đặt câu hỏi: Vậy quân đội Mỹ đã giết hại bao
nhiêu người dân thường trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam? Erich Honecker kiên
cường bảo vệ quan điểm của mình rằng, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đức đã chứng tỏ
sức sống của nó, và về nhiều phương diện còn vượt lên trên những gì đạt được ở
Cộng hòa Liên bang Đức. Khi người ta hỏi ông về Cơ quan Đặc vụ Cộng hòa Dân chủ
Đức, Erich Honecker cất tiếng cười và khuyên bọn người đang chất vấn ông “hãy bớt
đọc những sách báo nhảm nhí đi”.
Căn bệnh ung thư đã giết chết Erich Honecker trước
khi những phiên tòa xét xử ông kết thúc.
Ngày 13 tháng Giêng năm 1993, Tòa án tại Berlin đã
ngưng vụ án liên quan tới ông.
Từ Lời nói đầu của bà Margot Honecker viết cho tập
Nhật ký trong tù của Erich Honecker: “Erich
tin tưởng một cách sâu sắc rằng, tại nước Đức rồi sẽ xuất hiện những lực lượng
xã hội đấu tranh để những quan hệ tốt đẹp, nhân bản được thực hiện. Tuy mắc phải
chứng bệnh hiểm nghèo, đến tận giờ phút cuối cùng của đời mình chồng tôi vẫn giữ
vững lòng tin vào những mục tiêu mà cả đời ông đã theo đuổi”.
Erich Honecker mất ngày 29 tháng 5 năm 1994 tại
Santiago, Chi Lê.