NGUYỄN QUANG THIỀU và sự phi lý khi xây dựng những tượng đài tốn kém hàng trăm tỷ đồng
Chúng ta đang học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và lối sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và hẳn chúng ta còn nhớ, Bác Hồ là người vô cùn...
http://www.lethieunhon.vn/2015/08/nguyen-quang-thieu-va-su-phi-ly-khi-xay.html
Chúng ta đang học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức
và lối sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và hẳn chúng ta còn nhớ, Bác Hồ là người
vô cùng tiết kiệm. Bác là người sẽ luôn xét đến lợi ích của người dân trước bất
kỳ quyết định nào của mình. Nên, khi nghe tin này, tôi nghĩ nếu Bác còn sống hoặc
nếu ở một thế giới khác Người biết được tin này, chắc Người sẽ vô cùng thất vọng.
Tại sao chúng ta đi ngược lại mong ước của Người? Khi tôi trao đổi ý kiến về việc
này với một số người đang nắm giữ các vị trí xã hội quan trọng, họ đều cho rằng,
việc này không nên triển khai nhưng họ không dám lên tiếng. Tôi chất vấn họ tại
sao không lên tiếng phản đối, thì câu trả lời tôi nhận được là: Vì đây là dự án
xây dựng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, nếu lên tiếng, rất có thể sẽ bị quy chụp
về tư tưởng.
Xây tượng đài
- sự phi lý cần xem xét lại
NGUYỄN QUANG THIỀU
Tôi luôn nghĩ, khi có điều kiện, chúng ta có thể xây
dựng tượng đài ghi ơn đối với các anh hùng lịch sử, với các danh nhân, bởi tượng
đài không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử mà còn tạo ra những giá trị văn hóa đi
xuyên thời gian, đặc biệt, khi nó trở thành những công trình ghi dấu sự sáng tạo.
Và tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh là bức tượng mà tôi tin, nhiều người Việt Nam
muốn dựng xây sao cho đẹp đẽ và ý nghĩa nhất.
Tuy nhiên, trong hoàn cảnh đất nước hiện nay, khi nợ
quốc gia còn cao, khi nhiều tỉnh thành trong cả nước: cơ sở vật chất, hạ tầng
còn yếu kém, khi bệnh viện chưa đủ giường cho bệnh nhân nằm, trường học chưa được
khang trang, những đứa trẻ vùng cao không được mặc ấm vào mùa lạnh… thì các
công trình công cộng được phê duyệt xây dựng với ngân sách khổng lồ, dễ gây ra
phản ứng, là điều dễ hiểu.
Mấy ngày nay, dư luận “nóng” lên vì câu chuyện Ủy
Ban Nhân dân tỉnh Sơn La thông qua đề án xây dựng cụm công trình, trong đó có
tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh với kinh phí 1.400 tỉ đồng. Trước đó, tượng
đài Mẹ Việt Nam anh hùng ở Quảng Nam được xây dựng với kinh phí 411 tỉ, sắp
hoàn thành, cũng bị xã hội lên tiếng phản đối. Tôi nghĩ, phản ứng trong trường
hợp cụ thể này là hoàn toàn dễ hiểu và không cực đoan. Họ không phản ứng sự tôn
vinh và ghi công những người đã hy sinh cho tổ quốc mà họ phản ứng cách làm của
những người có trách nhiệm. Bởi, người quyết định đề xuất và phê duyệt các đề
án này đã không tư duy một cách kỹ lưỡng và thấu đáo dựa trên hoàn cảnh thực tế.
Bản thân tôi cho rằng, đây là quyết định thiếu sự thận trọng.
Chúng ta đang học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức
và lối sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và hẳn chúng ta còn nhớ, Bác Hồ là người
vô cùng tiết kiệm. Bác là người sẽ luôn xét đến lợi ích của người dân trước bất
kỳ quyết định nào của mình. Nên, khi nghe tin này, tôi nghĩ nếu Bác còn sống hoặc
nếu ở một thế giới khác Người biết được tin này, chắc Người sẽ vô cùng thất vọng.
Tại sao chúng ta đi ngược lại mong ước của Người?
Khi tôi trao đổi ý kiến về việc này với một số người
đang nắm giữ các vị trí xã hội quan trọng, họ đều cho rằng, việc này không nên
triển khai nhưng họ không dám lên tiếng. Tôi chất vấn họ tại sao không lên tiếng
phản đối, thì câu trả lời tôi nhận được là: Vì đây là dự án xây dựng tượng đài
Chủ tịch Hồ Chí Minh, nếu lên tiếng, rất có thể sẽ bị quy chụp về tư tưởng. Tôi
lại thấy, sẽ rất hài hước nếu ai đó nhìn nhận việc phản đối này như một sự bất
tuân về tư tưởng chính trị. Bởi vì, rất có thể là, nếu chúng ta không lên tiếng
kịp thời thì tôi e rằng không lâu nữa và không xa nữa, mỗi tỉnh thành đều sẽ có
kế hoạch xây thêm một tượng đài nào đó. Và tượng đài Bác Hồ, thì tỉnh nào cũng
có lý do chính đáng để đề xuất.
Nhưng, họ không hiểu rằng, từ những năm tháng khi cuộc
sống của chúng ta còn vô vàn khó khăn, vô vàn thách thức thì mỗi người dân đã tự
dựng lên tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh kỳ vĩ và vững chắc trong trái tim họ rồi.
Và từ xưa đến nay, lòng kính yêu Bác Hồ trong nhân dân chưa bao giờ giảm sút mà
đâu cần một bức tượng nào. Nhà thơ Tố Hữu đã từng viết về Bác: "Mong
manh áo vải hồn muôn trượng/ Hơn tượng đồng phơi những lối mòn".
Thực tế, những bài học lịch sử không phụ thuộc vào một
tượng đài to hay bé. Hẳn nhiều người còn nhớ, trước đây dù chỉ có những tấm
hình Bác Hồ nhỏ trong lòng bàn tay nhưng chúng ta đã dựng lên “tượng đài” về
Bác trong lòng nhân dân ở những vùng xa xôi như Cà Mau, hay trong những căn hầm
tối, nơi bao chiến sĩ đang “nằm gai nếm mật” để tiến hành cuộc kháng chiến vĩ đại.
Việc linh thiêng và tôn kính không phụ thuộc vào sự hoành tráng của những công
trình xây dựng, mà nó phụ thuộc vào lòng người.
Vậy nên, nếu chúng ta sử dụng những đồng tiền quá lớn,
trong hoàn cảnh đất nước còn quá nhiều khó khăn là một sự phi lý, cần phải xem
xét lại.
Nhắc đến Quảng Nam - Quảng Ngãi, thì hình ảnh mới nhất
trong tôi là những xe tải chở dưa chất đầy không thể tiêu thụ. Còn nhắc đến Sơn
La, thì chỉ mới đây thôi, hình ảnh những đàn gia súc, xe cộ, của cải bị cuốn
trôi trong trận lũ lớn vẫn còn đầy trên các bản tin thời sự. Nên tiền nếu có,
hãy dùng vào công việc phúc lợi xã hội trước tiên. Và từng ấy tiền, tôi tin là
có thể tạo ra những phép lạ đối với người dân đang gặp khốn khó ở các tỉnh miền
núi.
Tôi tự hỏi, người cả đời dâng hiến như Bác, người đã
sống một đời giản dị nhất, đã tránh đi những điều phù phiếm nhất, vậy tại sao
con cháu của Người lại vin vào sự “ghi ơn” để phung phí những đồng tiền mồ hôi
nước mắt của nhân dân? Họ đang muốn tạo ra những món quà mà Người không bao giờ
cần đến. Đối với tôi, 1.400 tỷ đồng hay 411 tỉ đồng là số tiền khổng lồ so với
hoàn cảnh đất nước hiện tại. Những đứa trẻ thiếu thịt, thiếu áo ấm mùa lạnh,
thiếu những cây cầu đến trường đang cần nó.
Dẫu vậy, tôi vẫn bảo lưu quan điểm rằng, việc xây dựng
những tượng đài hay khu di tích lịch sử là một điều cần thiết, nhưng nó cần có
quy hoạch, kế hoạch và chiến lược dài hơi, cụ thể. Ở đâu cần dựng tượng đài, và
chúng ta làm đến mức nào là hợp lý luôn là bài toán cần được giải cặn kẽ trước
khi quyết định. Đừng bao giờ coi đó như một phong trào rồi sẵn sàng ném
vào những đồng tiền thuế của nhân dân một cách thiếu trách nhiệm. Đó là yêu cầu
khẩn thiết, lúc này.