The casual vacancy (Khoảng trống vô định) của J.K.
Rowling, 1Q 84 của Haruki Murakami và Sông của Nguyễn Ngọc
Tư đều viết về bối cảnh thời đại khá đặc trưng của mỗi đất nước trong đó sex
đóng vai trò như một “đại sứ” dẫn dắt người đọc đến với cái đẹp, sự thiện tâm. Không
phải bất cứ cây bút có tài nào cũng có thể viết hay về sex, nhận được đồng cảm
của xã hội khi miêu tả sex. Y Ban, Đỗ Hoàng Diệu đã từng không có được sự ngợi
khen về giá trị văn chương do tác phẩm đậm đặc các yếu tố sex. Sự chiều chuộng
độc giả không chỉ nằm ở chỗ viết để gợi trí tò mò, để lôi kéo độc giả mua sách
mà cao hơn cả, tác phẩm phải giúp người đọc khám phá được những điểm đến bất
ngờ của bản ngã, bản năng. Độc giả có thể tìm thấy nhiều và rõ nét hơn những
yếu tố sex đơn thuần trong phim ảnh, văn học với lợi thế ngôn ngữ, phải và nên
chuyển tải sex một cách văn minh, đẹp đẽ.
SEX TRONG VĂN CHƯƠNG
Sex được xem là một đề tài dễ viết nhưng khó viết sâu và
hay. Nhận thức được điều này, những cây bút có nghề viết biết cách khai thác đề
tài hiểm hóc này bằng nhận thức sâu sắc về xã hội. Viết về sex theo hướng khám
phá chứ không dung tục, bất thường, câu khách. Tiểu thuyết mới của nữ nhà văn
nổi tiếng J.K. Rowling, Haruki Murakami và Nguyễn Ngọc Tư gây chú ý lớn bởi sử
dụng sex như một yếu tố gia tăng giá trị văn chương “sạch”.
Viết để có được độc
giả
J.D. Salinger - tác giả của Bắt trẻ đồng xanh đã từng
nói: “Nhà văn viết, trước hết chỉ vì một lý do đơn giản là để được đọc”. Ngày
nay, chúng ta có quá nhiều phương tiện để tiếp cận thông tin. Những dòng sách
dễ đọc, dễ quên cũng mọc lên như nấm sau mưa, sẵn sàng tiếp nhận, đáp ứng thị
hiếu đọc của độc giả bất cứ lúc nào.
Viết về sex như một phương tiện câu khách sẽ không tạo dựng
được sự bền vững trong ngòi bút. Độc giả hiện đại cần soi chiếu xã hội trong
sex chứ không cần dạy dỗ về sex. Cũng với sự biến thiên của thời gian và các
giá trị xã hội, những tác phẩm vẫn nói được những điều mới mẻ về thời cuộc
thông qua sex sẽ có được thành công.
Cả Haruki Murakami (Nhật Bản), J.K. Rowling (Mỹ) và Nguyễn
Ngọc Tư (Việt Nam
Không phải bất cứ cây bút có tài nào cũng có thể viết hay về
sex, nhận được đồng cảm của xã hội khi miêu tả sex. Y Ban, Đỗ Hoàng Diệu đã
từng không có được sự ngợi khen về giá trị văn chương do tác phẩm đậm đặc các
yếu tố sex. Sự chiều chuộng độc giả không chỉ nằm ở chỗ viết để gợi trí tò mò,
để lôi kéo độc giả mua sách mà cao hơn cả, tác phẩm phải giúp người đọc khám
phá được những điểm đến bất ngờ của bản ngã, bản năng. Độc giả có thể tìm thấy
nhiều và rõ nét hơn những yếu tố sex đơn thuần trong phim ảnh, văn học với lợi
thế ngôn ngữ, phải và nên chuyển tải sex một cách văn minh, đẹp đẽ.
Những điều phía sau sex
Ngay khi chưa phát hành, The casual vacancy của J.K.
Rowling đã được đánh giá sẽ là cuốn sách được yêu thích và bán chạy bởi nội
dung tốt đẹp và cảm động. J.K. Rowling đã mất tới 5 năm để hoàn thành nó với
nhiều kỳ vọng. Viết về quá trình cảm hóa trẻ vị thành niên cùng những nghĩa cử
cao đẹp của một nhà hoạt động xã hội, yếu tố sex của The casual vacancy
dù được miêu tả khá táo bạo, u tối vẫn nhận được những lời ngợi khen bởi một lý
do đơn giản, sex không phải là điều tác giả muốn hướng đến, cao hơn cả là sự
tôn vinh giá trị con người, giá trị xã hội.
Tương tự, Haruki Murakami viết về sex với một sự tự nhiên
nguyên thủy hiếm có. Chìm vào những trang viết đậm đặc yếu tố sex tâm lý của
Murakami, người đọc tìm thấy bản thân mình, tìm thấy lý do để được cứu rỗi và
sống mạnh mẽ hơn. Còn Nguyễn Ngọc Tư, ở tiểu thuyết đầu tay, đã bắt đầu mạnh
dạn hơn khi viết về sex. Tuy nhiên, chị chia sẻ: “Viết theo cách riêng của
mình.
Nhẹ nhàng và đủ để người đọc hiểu được những điều phía sau
của những thứ được coi là trần tục”. Đọc Sông của Nguyễn Ngọc Tư, độc
giả sẽ tìm thấy nhiều điều ý nghĩa sâu sắc sau sex. Đó là sự cảm thông với số
phận những người đồng tính. Họ cũng giống như bao nhiêu người và không đáng bị
lên án bởi những thành kiến về nhục dục.
Những tác phẩm sex chỉ để sex hoặc sex nửa vời không thể
mang sứ mệnh của niềm tin và giải phóng xã hội, con người. Nhiều cây bút trẻ
hiện nay sử dụng các yếu tố sex như một lẽ tất nhiên phải có cho tác phẩm của
mình. Họ sử dụng những tựa đề chỉ cần đọc qua đã hiểu nội dung, phóng đại những
yếu tố sex khó có trong thực tế, diễn tả bằng thứ ngôn ngữ trần trụi, trực
diện, gợi dục, thô vụng đến khó hiểu.
Có lẽ trước khi có ý định viết về sex, mỗi người viết cần
phải phổ cập cho chính mình hiểu ý nghĩa trong quan niệm của Haruki Murakami
rằng: Nhục thể con người chính là một ngôi đền thiêng... Và sex cũng là một văn
hóa.
DIỆU QUỲNH – Sức Khỏe & Đời Sống
